Vefat Eden Kişinin Mal Varlığı Nasıl Öğrenilir? Miras Sorgulama İşlemi Nasıl Yapılır?

Bir yakınınızın vefat etmesi durumunda cenaze işlemlerinin halledilmesinden sonra akla gelen ilk soru doğal olarak o yakınınızdan size miras kalıp kalmadığı oluyor. Yakın akrabanızın ya da kan bağı olmayan biri tarafından vasiyetle size bırakılmış malların hepsinden haberdar olsanız bile mirasta hak sahibi olduğunuzu kanıtlamanız için miras sorgulama yaptırmanız gerekiyor.

Vefat Eden Kişiden Kime Miras Kalır?

Kimi zaman insanlar hazırlıklı olma adına hayattalarken vasiyetname hazırlayarak mal varlıklarını istedikleri kişiler arasında istedikleri oranda bölüştürebilirler. Vasiyetname kişi hayattayken noter onaylı olduğu sürece kişinin vefatı halinde dikkate alınır.

Eğer kişinin herhangi bir vasiyeti yoksa, yasal olarak miras hakkı şu sırayla bölüştürülür:

1. Çekirdek Aile

Vefat eden kişinin mirasında ilk hak sahibi olan eşi ve çocuklarıdır. Miras kalan malların dörtte biri eşe verildikten sonra kalan miras çocuklar arasında bölüştürülür. Eğer vefat eden kişinin çocukları da vefat etmişse bu hak torunlarına aynı oranda bölüştürülerek devreder.

2. Ebeveynler

Miras bırakan kişinin çocuğu yoksa mal varlığı eşi ve anne babası arasında bölüştürülür. Mirasın yarısının eşe bırakılması yasal zorunluluktur. Ancak eğer anne baba vefat etmişse aynı anne babadan olan kardeşler mirastan pay alabilirler.

3. Büyükanne ve Büyükbaba

Ölen kişinin anne ve babası hayatta değil, kardeşi de yoksa miras hakkı eş ve büyükanne büyükbabaya geçer. 3/4 oranı eşe ayrılan mirastan kalan pay anne tarafı baba tarafı fark etmeksizin hayatta olan büyükanne ve büyükbabalara bölüştürülür.

4. Yalnızca Eş

Miras bırakan kişinin diğer akrabalarından hiçbiri hayatta değilse mirasın tamamı eşine kalır.

5. Devlet

Hayatını kaybeden kişinin eşi ya da akrabası yoksa tüm mal varlığı hazineye aktarılarak devlete kalır.

Ölen Kişinin Mal Varlığı Nasıl Öğrenilir?

Babamın mal varlığını nasıl öğrenebilirim, dededen kalan miras nasıl öğrenilir gibi soruların cevabı aslında yalnızca bir belge. Resmi adı “Veraset İlamı” olan bu belge halk arasında “Mirasçılık Belgesi” olarak da bilinir. Eğer size miras bırakılıp bırakılmadığından haberiniz yoksa ya da hak sahibi olduğunuz mal varlığının net tutarını bilmiyorsanız bu noktada veraset ilamı almak için başvurabileceğiniz üç merci bulunuyor:

• Bankalar: Vefat eden kişi tüm mal varlığını bankalarda muhafaza ediyorsa ve siz de hangi bankalarda olduğundan eminseniz birazdan aşağıda açıklayacağımız belgeleri toplayarak bankalara müracat edebilirsiniz.
• Sulh Hukuk Mahkemesi ve Noterler: Mal varlığının bulunduğu tüm bankalara tek tek başvurmak yerine bu kurumlardan birine gerekli belgeleri toplayarak başvuruda bulunarak taşınır/taşınmaz fark etmeksizin size miras kalan tüm mal varlıklarını öğrenebilirsiniz.

Veraset ilamı alırken nereye başvuracak olursanız olun temin etmeniz gereken belgeler şunlardır:

• Ölüm Belgesi: Bu belge otomatik olarak hastanede düzenlenerek kaza ya da hastalık yüzünden vefat eden kişilerin birinci dereceden yakınlarına teslim edilir. Eğer kişi evde ya da hastane dışında bir yerde vefat etmişse en yakın zamanda bir doktor çağrılmalı ya da doktora götürülmelidir çünkü ülkemizde ölüm belgesi vermeye yetkisi olan tek kişi doktordur. Aşağıda bir örneğini görebileceğiniz ölüm belgesi mirasçılık belgesi almak için olmazsa olmazdır.
• Nüfus Kayıt Örneği: Bu belge ölen kişinin adına değil sizin, yani vesayet ilamı talep eden kişinin adına olmalıdır. Tüm nüfus müdürlüklerinden alınabilecek bu belge aslında sizin yasalar kapsamında “akraba” yani mirastan hak talep edecek kişi olduğunuzu kanıtlamakta kullanılır.
• Veraset İlamı Talep Dilekçesi: Aşağıda bir örneğini bulabileceğiniz dilekçeyi kendi durumunuza ve başvuracağınız yere göre düzenleyerek imzalamanız gerekiyor.

Ölüm Belgesi Örneği İçin TIKLAYINIZ!

Veraset İlamı Talep Dilekçesi Örneği İçin TIKLAYINIZ!

e-Devletten Miras Sorgulama Yapılır mı?

Teknoloji çağında yaşıyoruz, resmi kurum ve kuruluşlardaki işlerimizi birkaç saniyede halledebileceğimiz e-Devlet sistemine her gün yeni hizmetler eklenirken miras sorgulama hizmeti de atlanmamış. Aslında oldukça yeni bir hizmet bu, 2018 Şubat ayından önce böyle bir hizmet mümkün değildi, veraset ilamı almak için yukarıda bahsettiğimiz üç kuruluştan birine başvurmanız, elinizdeki belgeleri sunup bir süre yanıt beklemeniz gerekiyordu.

e-Devlet üzerinden veraset ilamı sorgulamak için aşağıdaki linke tıklayın. Karşınıza gelecek giriş ekranında bilgilerinizi girin. Eğer e-Devlet şifreniz yoksa en yakın PTT şubesine nüfus cüzdanınızla başvurarak 5 TL karşılığında e-Devlet şifrenizi alabilirsiniz.

Sisteme girdikten sonra karşınıza aşağıdaki ekran çıkacak. Bu ekrana sizin değil miras bıraktığını düşündüğünüz ya da size miras bıraktığını kanıtlamak istediğiniz kişinin T.C. Kimlik Numarasını yazmalısınız.

Bu şekilde e-Devlet üzerinden veraset ilamını sorgulayabilir, aldığınız belge e-imzalı olduğu için tüm resmi kurum ve kuruluşlarda gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.

E-Devletten Veraset İlamı Almak İçin TIKLAYINIZ!

Ölen Kişinin Borçları Nasıl Öğrenilir?

Ne yazık ki bir yakınınız vefat ettiğinde yalnızca mal varlıkları değil borçları da size miras kalabilir. Kişilerin bankalara kredi vb. borçları; vergi borçları gibi devlete olan borçları silinmez ve mal varlıkları ile birlikte mirasta hak sahibi olanlara verilir. Eğer vefat eden kişinin borcu direkt bankalara ise ölüm belgesi sisteme girilir girilmez bankalar bundan haberdar olup borç sahibine yazılı yoldan ulaşır. Fakat bir şekilde bunun haberi size ulaşmadıysa ya da borçlar daha çok devlete olan borçlar ise miras kalan borçları sorgulamanın yolu “Mal Varlığı Nasıl Öğrenilir?” sorusunun cevabıyla birebir aynı.

Bankalar, noterler ve Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen vesayet ilamı, mal varlıklarıyla birlikte borçları da içeriyor.

Redd-i Miras Nedir, Nasıl Yapılır?

Genelde vatandaşlar kendilerine miras kalan borçları ödemek istemedikleri için bu yola başvurmaktadırlar. Redd-i miras, kişinin kendisine kalan tüm alacak ve verecekleri kabul etmediğini gösteren bir tür karardır. Mirasın reddedilebilmesi için ortada bir miras olmalı, yani miras bırakacak kişinin vefat etmiş olması gerekir. Kişi vefat etmeden peşinen redd-i miras yapılamaz.

Redd-i miras için konulan yasal limit üç aydır. Vatandaşlarımız kendilerine kalan mirası -hem mal varlıkları hem borçlar olmak üzere- kişinin vefatını takip eden üç ay içinde reddetmezlerse otomatik olarak kabul etmiş, sorumluluğunu almış sayılırlar. Mirası reddetmek için yapmanız gereken tek şey yasal süre sınırı içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesine aşağıda bir örneğini bulabileceğiniz türde bir dilekçe ile başvurmanız. Redd-i miras yasalar tarafından kişilere tanınan bir hak olduğu için istisnai durumlar haricinde Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından çok zaman geçmeden kabul edilir.

Redd-i Miras Talep Dilekçesi Örneği İçin TIKLAYINIZ!