Sigorta Statüsü APHB Nedir?

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi, yani kısa adı ile APHB, çalışanın işveren tarafından sigortalılık durumunu bildiren bir belge olarak tarif edilebilir. Denetlemesi Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılmaktadır. Elbette ki bu kısa tanım, “APHB nedir” sorusunun net cevabını veremeyecek kadar yalınlaştırılmıştır. İlgili belge ile ilgili tüm detayları anlamak için 5510 sayılı kanun ile düzenlenmiş, “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” başlıklı mevzuatı incelemek gerekir. Gerekli bütün yasal dayanakların kapsamı kanunun, 4. maddesinin, 1. fıkrasının a bendi ile netleştirilmiştir.

APHB Nedir?

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi, doğrudan çalışanın sigortalılık durumunu ve sigortasının kapsamını belirleyen; işveren tarafından karşılanan ve hem çalışanın günlük yaşamında karşısına çıkabilecek çoğunlukla sağlık, bazı işverenlerce de daha kapsamlı kaza masrafları karşılamak adına hem de işverenin SGK ile bağlı olup denetlenmesini sağlamak adına yürürlüğe koyulan bir uygulamadır.

Burada bilinmesi gereken üç önemli nokta vardır:

• Her işveren için, çalışanının genel sağlık sigortasını temin etmek zorunludur. Karşılaşılabilecek diğer risk faktörleri için çalışanını sigortalatmak ise işverenin tercihine bırakılmıştır.
• Sigortanın maddi bedeli, işveren tarafından karşılanır. Çalışanın SGK’ya karşı herhangi bir maddi yükümlülüğü, kurumla doğrudan iletişim kurmasına sebep olacak herhangi bir ödeme yapması söz konusu değildir.
• Prim, sigortanın maddi değerini karşılamak adına, işverenin yaptığı ödemelerdir. Dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan her türlü ödeme, çalışanın temel hayat standartlarını karşılayarak risk faktörlerini azaltacağından prim ödemesi olarak kabul edilir.

Dolayısıyla APHB, işverenin bir ay boyunca kendisi için çalışan işçisini SGK’nın belirttiği tarihte ve SGK’nın istediği düzenlemeler ve evraklar eşliğinde, SGK’ya bildirmesini zorunlu tutan evrağa verilen isimdir. İlgili belgenin, çalıştığınız kurum tarafından adınıza düzenlenip SGK’ya bildirilmemesi durumunda, kayıt dışı istihdam edilmiş olursunuz ve bu durum illegaldir.

İşverenin APHB’ye Eklemesi Gereken Bilgiler Nelerdir?

İlgili belgeyi düzenlemek isteyen işverenler için, SGK bırakılan boşlukların doldurulması gereken sabit bir form hazırlamıştır. SGK tarafından temin edilen bu taslak, doldurulup yine bu kuruma iletilir.

İlgili belge açıldıktan sonra görülecektir ki,

A. İşverenin;

• İsmi ve soyismi
• İş yeri adresi
• İletişim bilgileri(telefon numarası ile e-posta adresi belirtilecek şekilde)
• Vergi numarası veya TC kimlik numarası

B. Çalışanlarının;

• Sosyal güvenlik sicil numaraları
• İsmi ve soyismi (eğer çalışanınız ikinci bir soyisim kullanıyor ise, ilk soyisimleri de evrakta belirtilmek zorundadır)
• Prime esas kazanç meblağları (formda görülebileceği üzere, ilgili kısım SGK tarafından ikiye bölünmüştür. Hem hak edilen ücret hem de “prim, ikramiye ve bu nitelikteki istihkak” ayrı ayrı belirtilmelidir.
• İlgili ay içerisindeki, işe giriş ve işten çıkış tarihleri gün/ay formatı kullanılarak
• Çalışmadıkları gün sayısı, belgede geçen adıyla “eksik gün” boşluğu ve eksik günün nedeni

ilgili belgede doldurulması zorunlu olan, işçi ve işveren ile ilgili kısımlardır.

İlgili forma erişmek için TIKLAYINIZ!

İlgili form dolduruldukta sonra, e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi olan kişilerce kuruma online olarak gönderilecektir. Posta, fax, elden teslim vb yöntemler kesinlikle kabul edilebilir değildir. Bu durumda, ya işverenin ya da kurumu temsil yetkisi bulunan bir kişinin “e-Bildirge Hizmetleri İnternet Kullanıcı Kodu ve Kullanıcı Şifresi Başvuru Formu”nu doldurup bir adet kopyasını; “SGK İnternet Kullanıcı Kodu ve Kullanıcı Şifresi Teslim Tutanağı” adlı evrağı doldurup iki adet kopyasını işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu şubesine teslim edilmelidir.

İlgili evraklara erişmek için TIKLAYINIZ!

Son olarak, APHB’de bahsi geçen çalışanın sigortalılık durumunun devamı için devlete işveren yapılan ödemeler, çalışanın brüt maaşına dahildir. Dolayısıyla net maaşınız hesaplanırken, prim ücretiniz de brüt maaşınızdan çıkarılmaktadır. Brüt ücret, çalışanının işveren için toplam maliyetini ifade ederken; net ücret belli bir zaman aralığında çalışmanızın karşılığında elinize geçen paradır. Bu durumda ilgili prim kesintileri, aslında işverenin cebinden çıkmamakta; size teklif edilen brüt maaş üzerinden karşılanarak devlete verilmektedir. Dolayısıyla bu durum, net maaşınızda aydan aya azalmalara sebep olabilir. Bu yönü düşünüldüğünde, aslında çalışan üzerinde sigortalılık durumunun herhangi bir yükümlülüğü yokmuş gibi gözükse bile, maddi kayıp açısından çalışanları olumsuz etkilemektedir. İşverenlerin pek çoğu, yine aynı sebeple net değil brüt maaş üzerinden çalışan almaktadır.