Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
Malulen emeklilik konusunda oluşan mevcut bilgi azlığı durumunu göz önünde bulundurarak, bu yazımızda malulen emeklilik ile ilgili detaylı bilgiler paylaşacağız. Yazımızın içeriğinde Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir, Malulen Emeklilik Hastalıkları, Malul Emeklilik Başvurusu Nasıl Yapılır, Malulen Emeklilik Maaşı Hesaplama, Malulen Emeklilik Maaşı Ne Kadar başlıklarını anlatacağız.
Malulen Emeklilik Nedir? Şartları Nelerdir?
Malulen emeklilik, normal şartlarda sigortalı işinde çalışan sigortalı bir çalışanın çalışma gücünü kaybedecek iş kazası veya meslek hastalığı ile karşı karşıya kalması sonucunda malul sayılmasıyla beraber ortaya çıkan emeklilik türüdür. Sigortalının malulen emekli olabilmesi için bazı şartlar gerekiyor. Öncelikle tam teşekküllü bir hastaneden rapor alınması şartlı bulunuyor. İlk dikkate alınan şart hastane raporu olarak belirlenmektedir.
Çalışanın malul olması 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda belirtilmiştir. Kanunda belirtilen bilgilere göre çalışan kişinin işini yapamayacak derecede kaza veya hastalık yaşaması sonucunda kazanma gücünü kaybettiği raporla belirtilmelidir. Bu raporda bulunan yüzde ise en az %60 olmalıdır.
Malulen emeklilik sürekli gündemde olan ve konuşulan bir konu olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizde sürekli meydana gelen talihsiz olarak meydana gelen olaylar sonucunda birçok kişi malulen emekli olmak zorunda kalıyor. Bu çoğunluğun büyük bir kısmı ise malulen emeklilik konusunda az bilgiye sahip diyebiliriz.
Malul olmaksızın normal de olsa tüm çalışanlar malul olma tehlikesiyle çalışmaktadırlar. Bu sebeple çalışma yaşamları boyunca malul kalabilme durumlarını akıllarından çıkarmamaları gerekmektedir. Böyle aksi durumlarda da nasıl davranacaklarını neler yapacaklarını önceden bilmeleri faydalarına olacaktır. Malulen emeklilik şartlarını da şu şekilde sıralayabiliriz.
- Öncelikle malulen emekli olabilmek için en az 10 yıl sigortalı olmak ve 1800 gün prim ödenmesi, bakıma muhtaç ise sigorta primlerini bildirmiş olması gerekir.
- Malulen emekli olmak istiyorsa malul olduğu işten ayrılmak ve bir daha işte çalışmaması gerekmektedir.
- Mevcut bağlı olduğu kuruma karşı hiçbir şekilde borcunun olmaması gerekir. Buna Genel Sağlık Sigortası da dahildir.
- Malulen emekli olmak için Sosyal Güvenlik Kurumuna dilekçe ile başvurması gerekmektedir.
- Çalışma gücünde, tam teşekküllü hastaneden alınmış %60 azalma olduğuna dair rapor alması gerekir.
- Malul olmasına sebep olan hastalığın iş esnasında ortaya çıkmış olması gerekmektedir. İş öncesinde oluşan hastalıklar malul emeklilik için geçerli olmaz.
Malulen Emeklilik Hastalıkları
Çalışan kişinin malulen emekli sayılabilmesi için aşağıda belirtmiş olduğumuz hastalıklardan bir tanesini yaşıyor olması gerekmektedir. Bu hastalıklar da rapor ile kanıtlanmalıdır. Rapor ile kanıtlanmayan hastalar malulen emekli olarak sayılmaz.
- Ağır elektrolit bozuklukları,
- Kemik iliği nakli hariç tüm organ nakli hastaları,
- Kanser hastaları,
- Şeker hastalığı sonucu en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması,
- Kronik böbrek yetmezliği,
- Kronik Pankreatit Hastalıkları, Otizm, Parkinson, Demans, Sara, KOAH, Sindirim Sistemi Kanamaları, Kaşeksi, MS, Alzheimer, Astım, Uyku Bozuklukları, Ülseratif Kolit,
- Çalışmaya olanak vermeyen genetik hastalıklar,
- Travma sonrası stres ve obsesif/kompulsif bozuklukları olan hastalar.
Malul Emeklilik Başvurusu Nasıl Yapılır?
Malulen emekli olabilmek için gereken şartları sağlayan kişi Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüklerine giderek başvuru yapmalıdır. Başvuru sonucunda Sosyal Güvenlik tarafından kişi hastaneye sevk edilecektir. Hastaneye sevk edilmesinin sebebi de rapor alması içindir.
Hastaneye sevk edildikten sonra aldığınız rapor çıktıktan sonra tekrar Sosyal Güvenliğe dönmeniz gerekiyor. Sağlık raporunu teslim ettikten sonra size yapılacak olan sonuç dönüşünü beklemeniz gerekmektedir. Eğer %60’lık iş görememe raporu hastane tarafından size verildiyse malulen emeklilik başvurunuz büyük ihtimalle kabul edilmiş demektir.
Bu yönteme ek olarak e-Devlet üzerinden de maluliyet aylığı başvurusu yapabilirsiniz.
Malulen Emeklilik Maaşı Hesaplama
Malulen emeklilik maaşının hesaplanması da normal çalışanların maaşının hesaplanmasında olduğu gibi çalışmış olduğu yıllar, adına ödenen primler ve bu primle bağlantılı olan prime esas kazançlar maaşı oluşturmaktadır. Malulen emeklilik maaşı hesaplaması primi 9000’den az olan kişiler için 9000 üzerinden, 9000 ve fazlası olanlar için de prim ödemesi gün sayısı üzerinden hesaplanmaktadır.
Aylık kazancın ortalaması, malulün prim esas kazancı, geçen yıl süreci, güncellenen katsayılar, hizmet süresi ve diğer hizmet süreleri hariç toplamda oluşan prim gün sayısına bölünmesiyle hesaplanan günlük kazanç ortalamasının otuz katı olarak hesaplanır.
Malulen Emeklilik Maaşı Ne Kadar?
Malulen emekli olan kişilerin maaş konusunda büyük sıkıntıları vardı. Malulen emekli olan kişilerin maaşları 500 Türk Lirası olarak belirlendiğinden dolayı bu sıkıntılar meydana gelmişti. Malulen emekli olan kişiler iş göremedikleri sebebiyle emekli olmak zorunda kalmış insanlardır. Verilen maaşın bu durum 500 Türk Lirası olması bu kişilerin sıkıntı çekmesine sebebiyet verdi.
Sosyal Güvenlik Kurumunun yapmış olduğu düzenlemeyle malulen emekli maaşları 971 Türk Lirasına yükseltildi. Artık malulen emekli olacak olan kişilerin alacağı maaş miktarı 971 Türk Lirası’dır.
Engelli Emeklilik Şartları
Emekli olmak için bilindiği üzere yaş, prim ve sigorta süresi konuları dikkate alınmaktadır. Engelli vatandaşlarda ise bu konular üzerinde bir takım değişiklikler yapılmıştır. İlk olarak yaş faktörü engelli emeklilikte dikkate alınmamaktadır. Diğer faktörlerden prim ve sigorta süresi ise engellilere uygun olarak kolaylaştırılmıştır. Yeni düzenlemede belirtilen engelli emeklilik şartlarının neler olduğundan bahsedelim.
- İlk olarak yetkili sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmiş sağlık raporunda en az %50 oranında çalışma gücünde kayıp olmalıdır. Bu oranın az veya çokluğuna göre emeklilik şartları değişmektedir. Örneğin, %40-49 arasında ise 18 yıl sigorta ve 4680 gün dikkate alınır.
- Belirlenen şartlara göre engelli emekli olabilmek için en az 15 yıl sigortalı olma zorunluluğu bulunmaktadır.
- Engelli emeklilik için bir diğer şart ise en az 3600 gün prim ödemesi yapmaktır.
- Son olarak gelir vergisi kanunu ile belirlenmiş olan vergi indiriminden yararlanmak gerekmektedir.