Hangi Hastalık Sahipleri Malulen Emekli Olur?

Tüm sigortalılar, emeklilik dönemlerine kadar sigortalı olarak çalışırlar ve bu süreç içerisinde ödedikleri primler sayesinde emekliliği hak ederler. Yani kısacası çalışma döneminde ödenen primler, emekliliğin temelini oluşturur. Ancak günümüzde normal emeklilik dışında malulen emekli olabilme durumu da vardır. Bazı hastalıklar, çalışma durumunu engellediği için çalışanların erken dönemlerde emekli olabilmeleri mümkündür. Bu durumda da malulen emeklilik yaşı kaçtır sorusu akla gelebilir. Ancak gerekli şartlar sağlanması durumunda emeklilik için herhangi bir yaş şartı aranmamaktadır.

Malulen Emeklilik Nedir?

Emeklilik, kişinin belirli bir yaş sonrasında çalışma hayatından normal hayata dönmesi olarak adlandırılır. Çalışma hayatında ödenen primler sayesinde emeklilikte belirli bir miktar maaş alınır. Devlet, emeklilik konusunda tüm çalışanlara birçok kolaylık sağlamıştır. Dolayısıyla emeklilik, çalışanların çalışma durumuna göre birden farklı şekillerde uygulanır. Kısmi emelilik, engelli emeklilik, normal emeklilik ve malulen emeklilik bunlardan üçüdür. Normal ve kısmi emeklilikte ödenen prim karşılığında emeklilik uygulanır.

Malulen emeklilikte ise şartlar biraz daha farklıdır. Birtakım şartlar ve prosedüre uymak büyük önem taşır. Sigortalıların malulen emeklilikle en çok karıştırdıkları konulardan bir tanesi de engelli emekliliğidir. Malulen emeklilikle engelli vergi indiriminden emeklilik arasındaki fark, engelli sigortalıların ilk sigortalı olduklarında maluliyet derecesinde sakatlıklarının bulunmasıdır. Sakatlık oranı %40 ve üzerinde olan ve ilk işe girişte sakatlığı tespit edilen sigortalılar, defterdarlığa başvurarak vergi indirim hakkı elde edebilirler. İlk sigorta giriş tarihlerine ve vergi indirim oranının derecesine göre erken emekli olabilme şansı elde edilir. Engelli vergi indiriminden emeklilik şartları da kendi arasında değişmektedir. En az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim, en çok 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim şartı aranmaktadır.

Peki malulen emeklilik sorgulaması nasıl yapılır? Sigortalıların direkt giriş yapabilecekleri interaktif bir malulen emeklilik sayfası yoktur. Dolayısıyla en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu ziyaret edilerek malulen emeklilik evrak takibi yapılabilir ve gerekli sorgulama sonucuna göre başvuruda bulunulabilir.

Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?

Çeşitli hastalıklardan dolayı malulen emekli olacaklar, aşağıdaki şartları karşılamak zorundadırlar:

• 4A, 4B, 4C veya diğer sigorta bölümlerinde çalışmaya başlanmasının üstünden en az 10 yıl geçmesi,
• Hastalık düzeyinin tespiti ve bu hastalığın mutlaka işe giriş tarihinden sonra meydana gelmesi,
• 4A kapsamındaki çalışanların işten ayrılması,
• 4B kapsamında çalışanın ticari faaliyetine son verilmesi ve herhangi bir prim borcunun bulunmaması,
• 4C kapsamında çalışanların görevinden ayrılması
• 10 yıllık olan çalışma süreci içerisinde en az 1800 günlük hizmet süresinin bulunması malulen emekliliğin belli başlı şartları arasındadır.

Malulen Emeklilik için Gerekli Belgeler

Malulen emekli olacaklardan sigorta statüsüne göre farklı evrak ve belgeler talep edilir.

Kendi adına ve hesabına çalışan bağımsız işçiler (4b’li) (Bağ-kur’lular) ve hizmet akdine tabi olan SSK’lı (4a’lı) işçiler için;

• Sigortalı işten ayrılış bildirgesi (İşten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içerisinde başvuranlar doldurmalıdır.)
• Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi

Emekli Sandığı’na tabi olan kamu görevlileri için(4/c’li);

• Malulen emekliyi sevk için emekliye sevk onayı
• Maluliyetin tespiti için sağlık kurulu raporu
• Malullük aylığının bağlanabilmesi için görevde bulunanların kurumlar, açıkta bulunanların ise şahsen yapacakları başvuru belgesi talep edilir.

Malulen Emeklilik Hangi Hastalıkları Kapsıyor?

Çalışma ve Sosyal Sigortalar Bakanlığı’na göre her yıl malulen emeklilik hastalıklarının kapsamı genişletilmektedir. 2018 yılı itibari ile malulen emeklilik kapsamına alınan hastalıklar şöyle sıralanabilir:

• Genetik bozukluklar
• Organ nakline ihtiyaç duyan hastalar
• Parkinson sendromu
• Serebral Palsi
• İleri derece diyabet hastalığı
• Konvülsif epilepsi
• Kanser hastalıkları
• Travma sonrasında gelişen obsesif bozuklukları ve stres
• Santral sinir sistemi rahatsızlıkları
• Uyku bozuklukları
• Astım, KOAH, verem
• MS
• Demans, sara, Alzheimer gibi nörolojik hastalıklar
• Otizm
• Standart toplu taşıma araçlarını kullanamayacak kadar sakatlık, yürüyememe
• Kronik böbrek yetmezliği

Malulen Emeklilik Hastalık Yüzdeleri

Malulen emeklilik hastalık oranları %40 ile %60 arasında değişmektedir. Meslekte kazanma ve çalışma gücündeki kayıp oranı %60’tan az olmalıdır. Ancak %40’tan fazla olanlara da birtakım şartlar karşılığında aylık bağlanır. Bunun için 2 şart vardır:

Kayıp oranı 40 ile %49 arasında olduğu tespit edilen sigortalıların, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün;

Kayıp oranı %50 ile %59 arasında olduğu tespit edilen sigortalıların, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları 4320 gün yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları gereklidir. Bu şartları karşılayan sigortalılar, herhangi bir yaş şartına bakılmaksızın emekliliğe hak kazanırlar.

Malulen Emeklilik Ne Zaman Kesilir?

Sigortalının 5510 sayılı kanun veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlaması ve yapılan kontroller sonucu malullük halinin kalkması durumunda emekli aylığında kesinti yapılır. Kontrol muayenesi, iş görmezlik raporunda belirtilen rahatsızlıkların olup olmadığını tespit etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla gerçekleştirilir.