Kredi Kartı, Kredi ve İcra Zaman Aşımı Süresi Nedir?

Hukuki bir terim olan zaman aşımı, cezai sorumluluğun ortadan kalkacağı zaman dilimini ifade eder. Hukuk sisteminde her suçun bir cezası olduğu gibi her cezanın da uygulamaya konabileceği bir geçerlilik süresi vardır. Şu veya bu sebepten eğer uygulamaya konamazsa, bu sürenin sonunda ceza düşer.

Borçlar hukukunun ilgi alanına giren kredi kartı, kredi ve icra davaları söz konusu olduğunda ise zaman aşımı, alacaklı olan tarafın kanunla belirlenen süre içinde alacağını talep etmemesi durumunda bu hakkını kaybetmesi anlamına gelir. Başka bir deyişle, eğer alacaklı olan taraf yasal süresi içinde talepte bulunmazsa, borçlu borcunu ödeme yükümlülüğünden kurtulur. Zaman aşımı borcu ortadan kaldırmaz ama alacaklının talep etme ve dava açma hakkını ortadan kaldırır. Görüldüğü gibi zaman aşımının devreye girebilmesi ve borçlunun dava edilmekten kurtulabilmesi için esas olan, zaman aşımı süresi içinde alacaklının resmi olarak hiçbir talepte bulunmaması gereğidir.

Eğer kanunda özel olarak belirtilmemişse, alacak davalarında genel olarak zaman aşımı 10 yıldır.

Bu durumda örneğin:

• “İcralık dosyalar ne zaman kapanır?” sorusunun cevabı “10 yıl sonra” değil, “Alacaklı tarafın borçlu tarafa ilettiği en son resmi talepten 10 yıl sonra.” şeklinde olmalıdır.
• Borçlu tarafa iletilen her resmi bildirimden sonra bu 10 yıllık zaman aşımı süresi yeniden başlar.

Kredi Kartı Borcu Zaman Aşımı

Kredi kartı borcuna ait, banka tarafından belirlenen asgari tutarın son ödeme tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekir.

Bu süre içinde ödeme yapılmazsa:

• Banka, kart sahibine 1 ay içinde ödeme yapması gerektiğini bildirir.
• Bu bildirime rağmen ödeme yapmayan kart kullanıcılarının kartları iptal edilir ve ödeme yapıncaya kadar yeni kart verilmez.
• Bu aşamadan sonra bankalar avukatları aracılığıyla alacaklarının tahsili için icra dairelerine başvurur.
• İcra dairesi de kart sahibine, 7 gün içinde ya borcunun tamamını ödemesi ya da bu duruma itiraz etmesi için süre tanıdığına dair bildirimde bulunur.
• Bu süre içinde de ödenmeyen borçların icra yoluyla alınması kesinlik kazanmış olur.

İcra davalarında zaman aşımı süresi genel olarak 10 yıldır. Fakat bu süre, kredi kartı borçlusuna yapılan son bildirimden itibaren başlar. Yapılan her yeni bildirim, yeni bir süreci başlatır. Yani, zaman aşımının geçerli olabilmesi, borçlunun ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmesi için bu 10 yıllık süre içinde bankadan hiçbir bildirim ya da mahkemeden ödeme emri almamış olması gerekir.     

İcra Dosyalarında Zaman Aşımı

Aralarında alacak-verecek ilişkisi olan iki taraftan borçlu olanı, alacaklı olana karşı bir ödeme yükümlülüğü altına girer. Eğer borçlu, ödeme yükümlülüğünü kendi isteği ile yerine getirmezse, alacaklı devlet organlarını kullanarak, borçlunun mal varlığına el koyma ve bu şekilde alacağını tahsil etme hakkına sahiptir. 

İcra dosyası ne zaman düşer?

Ya da başka bir deyişle “İcra dosyası kaç yılda zaman aşımına uğrar?” Özel bir durumun olmadığı hallerde tüm alacaklar için geçerli olan 10 yıl, kesinleşmiş icra takibinde zaman aşımı için de geçerlidir. Alacaklı olan tarafın icra dairelerine başvurmasıyla, icra takibi süreci başlar ve borçluya 7 gün içinde duruma itiraz etmesi ya da borcunu ödemesi gerektiği bildirilir.

Bunlar olmazsa:

• Kesinleşmiş icra süreci başlar ve borçlunun mal varlığına el koyma yani haciz işlemleri başlatılır.
• El konan mallar satışa çıkarılır ve elde edilen gelirle alacaklının alacağı ödenir.
• Borçlunun el konan taşınmaz malları (ev, arsa gibi) 1 yıl içinde,
• Taşınabilir malları ise (araba gibi) 6 ayda satılamazsa kendisine iade edilir ve masrafları da satışa çıkaran tarafa yani alacaklıya yüklenir.

Ödenmeyen Kredi Borcu Zaman Aşımı

Bankalar yasal süresi içinde tahsil edemedikleri alacaklarının tahsili için icra yoluna gidebilirler. Tüm alacak davalarında olduğu gibi burada da borçlunun borcunu ödeme sorumluluğundan kurtulabilmesi için gereken yasal zaman aşımı süresi 10 yıldır.

Bu süre:

• Borçlunun adresine yapılan tebligatla başlar. A
• dresinde bulunamayan borçlunun tebligatı mahalle muhtarlarına bırakılır.
• Bundan sonra borcun ödenmesi ya da itiraz edilmesi için 7 günlük süre vardır.
• Zaman aşımının geçerli olabilmesi için bankanın kesintisiz olarak 10 yıl boyunca borçlu taraftan alacağını talep etmesi ya da açtığı icra dosyasını yenilemesi gerekir.
• Borçlu tarafa gönderilen her tebligat yeni bir 10 yıllık süreyi başlatır.

Banka borçları kaç yılda silinir?

Zaman aşımı, borçları ortadan kaldırmaz ama alacaklıların dava açma haklarını kaybetmelerine sebep olur. Dolayısıyla aslında banka borçlarının silinmesi söz konusu değildir. Banka alacağını tahsil etmek için icra davası açma hakkını kaybetmiş olsa da, borçlunun kredi geçmişindeki bu olumsuz durum 20 sene boyunca kayıtlarda tutulur.

Varlık Şirketleri Zaman Aşımı

Bankalar tahsil etmekte güçlük çektikleri alacaklarını varlık yönetimi şirketlerine devretmeyi tercih edebilirler. Bu şirketlerle ödeme konusunda anlaşmak hatta pazarlık yapmak daha kolay olsa da, TMSF (Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu) kurallarına tabi oldukları için, zaman aşımı süresi 20 yıldır. Bu da borçlu vefat etse bile, varislerine aktarılacak bir borç yükümlülüğü anlamına gelir.

Kredi Kartı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İlk defa 1800’lü yılların sonlarında, Amerika’daki bazı petrol şirketleri, seyahat acentaları ve giyim mağazalarının prestijli müşterilerine sundukları ve alışveriş tutarının ödemesini 1 ay erteleme imkanı veren kartlar, bugün kullandığımız kredi kartlarının atası sayılabilir. Kullanım alanı kısıtlı olan bu kartların önce Amerika’nın bazı eyaletlerinde, sonra tüm Amerika’da ve zamanla Avrupa’da yaygınlaşması bankaları da harekete geçirmiş ve kredi kartları bir ödeme aracı olarak bankaların hizmet portföylerindeki yerini almıştır. İnsanların yanlarında nakit para taşımalarından doğan güçlükleri ve kaybolma, çalınma gibi riskleri ortadan kaldırmak fikriyle ortaya çıkan kredi kartları bugün para-puan uygulamaları, alışverişi taksitlendirme, ödemeyi erteleme imkanı ve daha pek çok avantajla hayatımızın ayrılmaz bir parçası.

Bugün tüm dünyada yaklaşık 1 milyar adet olan kredi kartı sayısı, ülkemizdeki ise 65 milyon adete yaklaşmış durumda. Hem bireylerin hem de devletlerin parayla olan ilişkilerinde büyük kolaylıklar ve faydalar sağlayan kredi kartları, bilinçsiz ve kontrolsüz şekilde kullanıldığı zaman ise kart sahipleri için birer prangaya dönüşebilir.

Öte yandan:

• Kredi kartı, bugün satın aldığınız bir ürünün ücretini 1 ay sonra ödemenizi sağlayan bir ödeme aracıdır.
• Günü geldiğinde ödemeyi satıcıya değil, bankaya yaparsınız. Çünkü banka sizin borcunuza kefil olmuştur.
• Her kredi kartının bir hesap kesim tarihi vardır. O tarihe kadar yapılan aylık harcama tutarınız toplanır ve son ödeme gününe kadar (genellikle hesap kesim tarihinden sonraki 10 gün içinde) ödemeniz istenir.
• Ödemenizi zamanında yaparsanız, alışveriş tutarının üzerine komisyon, faiz ya da vade farkı gibi hiçbir ek ücret ödemezsiniz.
• Ödemenizi zamanında yapmazsanız, gecikme faizini de ödemeniz gerekir.
• Kredi kartlarıyla acil durumlarda nakit avans da çekebilirsiniz. Fakat nakit avans çekimlerinde bankadan bankaya, %1 ile %2,5 arasında değişen faiz oranlarının söz konusu olduğunu unutmayın.
• Ödeme günü geldiğinde en azından asgari tutarını ödeyemeyeceğiniz harcamalar yapmaktan kaçının.