İşten Ayrıldıktan Sonra SGK Ne Kadar Süre Devam Eder?

Sosyal güvence ülkemizde yaşayan bireylerin doğuştan sahip olduğu temel bir haktır. Bu hak çerçevesinde bizler her türlü eğitim, sağlık ve hizmeti alabiliyoruz. Sosyal haklar ve sosyal güvence önce devlet tarafından işçi ve işveren kapsamında; daha sonra ise işveren tarafından işçi kapsamında sağlanır. Bir yerde çalıştığımız sürece sosyal güvencemiz için prim yatırılması gerekir. Bu hak yasalar kapsamında koruma altındadır.

İşten Ayrılınca Sigorta Ne Kadar Geçerli Olur?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sosyal güvencemiz sağlanırken, çalıştığımız yerdeki işveren tarafından da sosyal sigortamız yapılır. İşten çıkan birinin artık sağlık sigortası primleri yatmayacağı için hastane hizmetlerinden yararlanması söz konusu değildir. Bu yüzden işten çıkan kişiler hemen akabinde tüm sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkını kaybettiğini düşünür. Fakat durum öyle değil. Çalışanların hakkını koruyan yasanın, 5510 sayılı kanununa göre, bir işçi işten çıktıktan ve çıkarıldıktan sonra sigorta priminin yattığı günlerin sayısına göre sağlık güvencesi devam eder. Bu sürenin ne kadar olduğu da basit bir matematiksel hesaplama ile ortaya çıkar. İşten çıkınca SSK ne kadar geçerli olduğu bu hesaplama sonunda yatan primlere bakılarak belirlenir.

Bu hesaplamaya göre işten ayrılan SSK’lılar, Bağkur’lular ve devlet memurları ayrılma tarihinden itibaren geriye doğru bir yıl içinde en az 30 gün sağlık sigortası primleri yatmış ise 10 gün süre ile Genel sağlık sigortası kapsamında hizmet alabilir. Eğer işten ayrılma tarihinden itibaren geriye doğru bir yıl içinde en az 90 gün sağlık sigortası primleri yatmış ise bu durumda 10+90 gün daha genel sağlık sigortasından faydalanır. Yani işten çıkan kişinin 100 gün süre ile hem kendisi hem de aile fertleri sağlık sigortası kapsamında 3 aydan fazla sağlık hizmetlerini ücretsiz alabiliyor. Aile fertlerinden eş, 18 yaşını geçmemiş erkek çocuk ve yaş fark etmeksizin evlenmemiş kız çocukları veya dul kişiler bu sigortadan belirlenen gün süresince faydalanabilir.

Fakat bazı kişiler için bu durum geçerli değildir; isteğe bağlı sigortalı olanlar, İşkur kursiyerleri, stajyer veya çırak konumundaki öğrenciler ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı olmayan yabancı ülkedeki çalışanlar maalesef bu haktan yararlanamıyor. Bunun yanında 5510 sayılı kanununda tanınan bu hak, hesaplanan gün sona erdikten sonra bir daha tekrarlanmıyor. Bu kişiler eğer sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam etmek istiyorsa, süre biter bitmez bir gelir testi yaptırmaları gerekir. Gelir testi yaptırarak çalışmadığı dönemdeki primleri kişinin kendinin ödemesi ile hem sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam eder, hem de indirimli olarak sigorta primlerini yatırmış olur.

İşten Ayrıldıktan Sonra GSS Ne Zaman Başlar?

Çalıştığınız süre boyunca düzenli olarak yatırılan sigorta primleri yaşınız ve prim gününüz dolduğunda emekli olursunuz. Fakat işten çıktığınızda gerek sigorta primleriniz yatmaz, gerekse kısa sürede gelir testine tabii tutulursunuz. Çünkü 1 Ocak 2012 yılından itibaren tüm vatandaşların GSS yapması zorunlu hale gelmiştir. Sigorta primleri yatmayan kişiler kısa sürede sağlık hizmetlerinden faydalanamaz olur. Bu durumda GSS ile kendi sigortasını cüzi miktarlarda yatırarak hastane hizmetlerinden indirimli olarak faydalanmaya devam eder.

Genel Sağlık Sigortası Nedir?

İşten ayrıldıktan sonra gelir testi yapılması gerekir. Bu amaçla İlçe Kaymakamlıklarına müracaat edilir. Bu test ile hanedeki toplam gelir tespit edilir. Bunun için haneye gelir getiren tüm kişiler hesaplanır ve kişi başına SGK’ya ödenmesi gereken miktar belirlenir. Bu miktar toplu olarak veya taksitler halinde ödendiği takdirde, sağlık hizmetlerinden aynı şekilde yararlanabilirsiniz. İşsiz olduğu dönemde gelir testi yaptırmayan kişiler, yasa kapsamında belirli bir cezaya tabi tutulur. Gelir testi yaptırmama cezası aylık 395 Türk Lirasıdır. İşten çıkıp sağlık güvencesi sona eren kişilerin artık kendi Genel Sağlık Sigortası’nı yatırması gerekir. Fakat SGK’ya başvurulduğunda yapılan veri incelemesinde aile içi gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, asgari ücretin 3’te 1’inden az ise; kişilerin genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından ödenir.