İcra Süreci Nasıl İlerler? İcra Takibi aşamaları

İcra, hem borçlu hem de alacaklı tarafların yakından takip etmesi gereken hukuki bir süreçtir. İcra takibi boyunca, anlaşmazlık durumuna gelen taraflara vekil olarak avukatlar da eşlik edebiliyor. Buna rağmen; icra dosyasının açılması, dosyanın takibi, borcun ödenmesi ve dosyanın kapanması gibi aşamalarla alakalı kafa karışıklıkları mevcut. İşin içerisine haciz sürecine konu olan taşınmazlar da dahil olursa, durum daha da karmaşık hale gelebiliyor. Doğru süreç yönetimi için, icra takibi aşamalarına yakından bakmakta ve kanunca belirlenen sürelere dikkat etmekte fayda var.

İcra Takibi Nasıl Yapılır?

İcra takibi, alacaklının bizzat kendisi ya da vekili olan avukat aracılığıyla icra dairesine başvurması yoluyla yapılır. İcra takibi sırasında olası hak kayıplarının önlenebilmesi için; alacaklının bir avukat desteği alması önerilse de, hukuk bilgisi olmayan birinin de icra dairesine giderek takip için başvuruda bulunmasının yolu açıktır. Hangi adli makamın icra işleriyle ilgili olduğunu merak edenler için, sorunun yanıtı borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesidir. Bu durum iki taraf arasında yaşanabilecek olası dava durumlarında da geçerlidir. İcranın hangi türde yapılacağına göre, icra takibi aşamaları da değişiklik gösterebilir.

1. İlamsız icra takibi nasıl yapılır?

İlamsız kelimesinin hukuk dilindeki anlam karşılığı “herhangi bir mahkeme kararına dayalı olmadan” şeklindedir. Dolayısıyla; ilamsız icra takibi başlatmak isteyen alacaklının, icra dairesine bir mahkeme kararı ya da ilgili belge sunma zorunluluğu yoktur. Alacaklı söz konusu takip yoluna istediği an, elinde borçlu aleyhine belge olmadan başvurabilir.

2. İlamlı icra Takibi nasıl yapılır?

İlamsız icra takibi işleminde senaryo, ilamsız icranın tam tersi şeklindedir. İlamlı icra takibi için önce mahkemede dava açarak ilam elde edilmelidir. İcra takibini bu ilama dayandıran alacaklı için gelecekteki icra takibi süreçleri de farklılık gösterebilir.

Ödeme Emri Nedir?

Borçluya icra dairesi tarafından iletilen yazılı ihtara ödeme emri de denilmektedir. Bu emre karşılık borçlu, borcunu ödediğini, alacaklının hak sahibi olmadığını ya da böyle bir borcu olmadığını belirten bir itirazda bulunmazsa mallarının haczedilmesi tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Bu tanımda da açıkça belirtildiği gibi borçlunun icra takibine itiraz şansı mevcuttur.

Ödeme Emrine İtiraz Süresi Nedir?

İcra takibi süreçlerinde kritik derecede önemli olan faktör genellikle sürelerdir. Süre şartına riayet etmeyen taraf, haklıyken haksız duruma düşebilir ya da haklarının bir kısmını kaybedebilir. Örneğin, ödeme emrine itiraz süresi 7 gün olarak belirtilmiştir. Eğer icra takibinde söz konusu olan çek, bono ya da poliçe gibi bir kambiyo senedi ise, bu durumda süre de 5 gün olarak değişir. Ödeme emrini alan borçlu, belirtilen sürelere riayet ederek böyle bir borcu olmadığını, varsa borcunu ödediğini ya da alacaklının kendisinden borç talep etme hakkı bulunmadığını belirterek itirazını gerçekleştirebilir. Ancak yasayla belirli bu sürede borçlu itiraz etmez ya da itiraz icra dairesi tarafından reddedilirse icra süreci de kesinleşmiş olur.

İcra itiraz süresi, alacaklı açısından da önem taşıyan bir süredir. Borçlunun icraya itiraz etmesi ve icra dairesinin de bunu kabul etmesi halinde dosyanın yürütülmeye devam etmesi için alacaklının yeniden çeşitli işlemlerde bulunması gerekebilir. Hukuki süreçlerin karışıklığı nedeniyle, alacaklı isterse bu aşamalarda da avukatla anlaşarak hukuki danışmanlık alma şansını kullanabilir. İcra dosyası durdurulan alacaklının önünde, izleyebileceği iki temel yol bulunmaktadır.

İtirazın İptali Davası Nedir? Nasıl Açılır?

Başlatmış olduğu icra dosyası çeşitli nedenlerle durdurulan alacaklının, borcunu geri alabilmek için dava açma yoluna gitmesi şart hale gelir. İtirazın iptali davası, itiraz tarihinden itibaren bir yıl içerisinde açılabilir. Davada alacaklı alacağının türüne göre mahkemeye başvurur. Örneğin iş sözleşmesinden doğan borçlar için iş mahkemesine başvurmak gerekir. İcra dairesinde olduğu gibi, yetkili mahkeme seçiminde de borçlunun yerleşim yerinde bulunan mahkeme esas alınır.

İtirazın Kaldırılması Davası Nedir? Nasıl Açılır?

İtirazın iptali davası her zaman geçerli bir yol olmakla birlikte, kimi durumlarda süreci hızlandırmak için itirazın kaldırılması davasına da yol açılmıştır. Özellikle ilamsız icra yoluna giden ve alacağına borçlu tarafından itiraz edilen kişiler birtakım yazılı belgeleri mahkemeye sunmak suretiyle bu alacak üzerindeki haklarını belgeleyebilirler. İtirazın iptali davası bir yıl süreye tabiyken, bu süre itirazın kaldırılması davası için altı ay ile sınırlandırılmıştır. İcra iflas kanununun 68. maddesinde yer alan ve itirazın kaldırılması işlemi için şart koşulan belgeler aşağıdaki gibidir. Belgelerin yokluğunda, ancak itirazın iptali davasını yürütmek mümkün olabilecektir.

• Söz konusu alacak resmi dairelerin yetkileri dahilinde ve usulüne uygun şekilde oluşturulmuş bir makbuz ya da belgeye dayanıyor ise,
• Alacaklının takibi borç ikrarını imzayla ya da noterlikçe tasdik edilen bir belgeye dayanıyor ise iptal davası açılmadan itirazın kaldırılması söz konusu olabilir.

İcra Takibi Ne Kadar Sürer?

İcra takibi davalarında, işlemlerin hukuki süreçlere uygun olması ve kanunca belirlenen sürelere riayet etmenin önemi kadar; borçlunun mali durumu ve borcuna yaklaşımı da son derece önemlidir. İcra önemli bir hukuki tehdit olarak borçlunun karşısına çıkarken, borçlu yine de söz konusu parayı ödememekte direnebilir. Bu durumda haciz işlemlerine geçilmesi ile sürecin uzaması gündeme gelir.

Buna göre; icra takibi davalarında bir haftalık itiraz hakkı ve evrak trafiğinin yönetilmesi de göz önüne alındığında, iyimser tahminle bir ay içerisinde sonuç alınması beklenebilir. Bu tahminde, borçlunun icra sürecinden korkması ve alacaklıya ödemesini derhal gerçekleştirmesi öngörülmüştür. Bir diğer alternatif senaryo ise, borçlunun itiraz etmesi ve bunun kabul edilmesi olabilir. Bu durumda, özellikle de alacaklı itirazın iptali davası açmak zorunda kalırsa, dava sonuçlanana kadar icra dosyası ilerlemeyecektir.

Bir diğer senaryoya göre ise; eğer borçlunun ödeme gücü yoksa ya da icra kararının kesinleşmesine rağmen ödeme yapması gecikirse, bu kez haciz işlemleri başlayacaktır. Hacze konu olan icra takibi işlemlerinde, haciz konusu mal varlıklarının satılarak paraya çevrilmesini beklemek gerekebilir; burada da geçecek olan maksimum süreyi tahmin etmek çok mümkün değildir.