2019 – Engelli Memur Alımları için Şartlar Nelerdir?

Kamu kurum ve kuruluşlarına her yıl ihtiyaç duyulan ölçüde memur alımı yapılıyor. Bu atamalar çeşitli sınav ve mülakatlar aracılığı ile gerçekleştiriliyor. Farklı eğitim kurumlarından mezun olan çok sayıda vatandaşın sınavlara ya da mülakatlara girerek istihdam edildiği bu atama sistemi, belirli koşullara bağlı olarak yürütülüyor. Engelli vatandaşların atamaları ise T.C Anayasası’nın sosyal devlet ilkesinin bir zorunluluğu olarak uygulanıyor. Buna göre, kamu sektöründe memur olmak isteyen adayların bazı koşulları taşıması da gerekiyor. Engelli memur olarak görev almak isteyen adayların ilk olarak %40 oranında engelli olduklarını yetkili bir sağlık kuruluşunun vereceği raporla belgelemeleri gerekiyor. Söz konusu rapora sahip olan adaylar ÖSYM’nin iki yılda bir yaptığı e-KPSS sınavına girerek yeterli puanı almaları durumunda memur olarak atanabiliyorlar.

Kamuda Engelli Vatandaş İstihdamı

Anayasada yer alan sosyal devlet ilkesinin gereği olarak kamu kuruluşlarında engelli vatandaşlar için ayrıca ek kadro açılıyor. Herhangi bir sağlık sorunu olmayan vatandaşlara göre engellilerin iş bulma olanaklarının kısıtlı olduğu biliniyor. Özel sektörde engelli alımının oldukça kısıtlı olması nedeniyle devlet tarafından engellilere pozitif ayrımcılık uygulanarak istihdam olanağı sunuluyor. Buna göre beden işlevleri belirli oranda çalışmaya engel olan vatandaşlar engelli memur atamalarına başvurabiliyor.

Devlet memurluğuna atanma, çalışma süreci ve çalışanların haklarını düzenleyen 657 sayılı Devlet Memurluğu Kanunu, devlet memurluğu koşullarını ayrıntılı bir şekilde açıklıyor. Aynı kanunun 53. maddesinde yer alan engellilerin devlet memurluğuna alınma şartlarını ve sürecini içeren yönetmelik konuyu detaylı bir şekilde açıklığa kavuşturuyor. Bu yönetmelik engelli vatandaşların kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam haklarını güvence altına alıyor. Kamu sektöründe çalışan personel sayısının en az %3’ünün engelli vatandaşlardan oluşturulmasını öngörüyor.

Engelli personel kapsamında başvuruda bulunmak isteyen vatandaşların devlet sektöründe memur olmak için ilk koşulu yetkili bir sağlık kurumundan engel durumlarını gösteren bir rapor almaları ve çalışmaya elverişli olup olmadıklarını raporla belgelemeleri. 

Engel Durumunu Gösteren Rapor Nasıl Alınır?

Engelli vatandaşların sağlık durumlarını gösteren kurul raporunu alabilmeleri için yetkili bir hastaneye başvurup engelli sağlık kurulu raporu almaları gerekiyor. Söz konusu rapor Sağlık Bakanlığının yetki verdiği tam teşekküllü kamu hastanelerinin engelli sağlık kurulu tarafından veriliyor. Fiziksel ve zihinsel bakımdan engel durumu olan vatandaşlar yetkili kamu kurumlarına başvurarak sağlık sorunlarıyla ilgili uzman doktorların muayenesinden geçiyorlar. Muayene neticesinde gerek görülen tetkikler yapıldıktan sonra her sağlık sorunu için ayrı olmak üzere engel durumunu gösteren oranlar hesaplanıyor. Bu hesaplamalar neticesinde başvuru yapan vatandaşın engel durumunu gösteren kurul raporu kendisine veriliyor. Rapor için hastaneye gidildiğinde sağlık kurulunun toplanacağı gün için muayene tarihini içeren bir randevu veriliyor. Muayene ve tetkiklerden sonra sağlık kurulu raporu genellikle birkaç gün içerisinde hazırlanarak başvuru yapan vatandaşa teslim ediliyor.

Engelli sağlık kurulu raporu almak için gereken belgeler:

• Nüfus cüzdanı
• 6 adet fotoğraf
• Başvuru dilekçesinden oluşuyor.

Söz konusu belgelerle başvuru yapıldıktan sonra muayene ve tetkikler tamamlanarak engel durumu belirleniyor. %40 ve daha yüksek bir oranda rapor alınması durumunda kamu kurum ve kuruluşlarında devlet memuru olarak çalışmak için başvuru hakkı kazanılmış oluyor.

Burada önemle üzerinde durulması gereken husus, engelli sağlık raporunda belirtilen oranın %40 ve üzerinde olmasının memur atamalarına başvuru için ilk koşul olduğudur. Bu koşulu sağlayan vatandaşların ÖSYM tarafından tarihi ilan edilen ve iki yılda bir yapılan e-KPSS sınavına girmeleri gerekiyor.

Engelli Memur Alımı Başvuruları Nereye Yapılacak?

İki yılda bir yapılan engelli memur alımı başvuruları e-KPSS ve kura yoluyla yapılıyor. Engelli vatandaşların devlet memuru olarak istihdam edilmesini düzenleyen yönetmeliğe göre Devlet Personel Başkanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve sınav düzenlemekle yetkili olan ÖSYM eşgüdüm halinde faaliyet gösteriyor.

ÖSYM aylar öncesinden sınav tarihini kendi resmi web sitesinden ilan ediyor. Bu ilanda sınavda çıkan soruların hangi konuları kapsadığı, konuların ağırlık düzeyleri ve sınav tarihleri yer alıyor. Bu sınava giren engelli vatandaşlar iki yıl boyunca devlet memurluğu atamalarına direkt ya da dışarıdan atama yoluyla başvuruda bulunuyorlar. Sınava lise, ön lisans ve lisans düzeyinde diploma sahibi olanlar başvurabiliyor.

Engelli Vatandaşların Devlet Memuru Olması İçin Aranan Şartlar

Engelli vatandaşların devlet memuru olmaları için aşağıdaki şartlara sahip olmaları gerekiyor:

• T.C. vatandaşı olmak
• En az %40 oranında engel durumu bulunmak
• e-KPSS sınavına girmek
• 18 yaşını doldurmuş olmak
• Sanat ya da meslek yüksek okulu mezunu olan kişilerin 15 yaşında olması

Bu koşullara sahip olan engelli vatandaşlar yönetmelik gereği 65 yaşını doldurana kadar e-KPSS sınavına girip engelli memur atamalarına başvurmaya hak kazanırlar.

Kura ile Engelli Memur Alımı

Lise ve üzeri dereceye sahip mezuniyet belgesi olan adaylar e-KPSS sınavından sonra yayınlanacak personel alımlarına başvuru yaparken, lise mezuniyetinin altında derecelere sahip olanlar için kura yoluyla atama tercih ediliyor. Buna göre, ilkokul mezunu engelli memur alımı için de kura yöntemi benimseniyor. İlkokul ve ortaokul mezunu olup %40 oranında engel raporu olan adayların atanıp atanamayacakları söz konusu kura işlemi sonucunda belirlenir. İki yıl geçerli olan e-KPSS sınavı ve kura sistemi kapsamında atamalar gerçekleştiriliyor. Atanmak için belirli bir puan öngörülmüyor. Çünkü sınava giren adayların iki yıl içerisinde istihdam edilecek memurlar arasında yer almaları için sınavda alacakları puanın yeterli olması gerekiyor. Buna göre her yıl devlet memurluğuna atanmak için gereken minimum puan değişiklik gösteriyor.

Engelli Devlet Memurlarının İstihdam Edildikleri İşler

Kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak engelli memur atamaları için kadroların nitelikleri ÖSYM’nin yayınladığı başvuru kılavuzunda yer alıyor. Cinsiyet durumu, sertifikalar, yeterlilik belgeleri gibi faktörlerin yer aldığı bu detaylı kılavuzda hangi kadro için hangi niteliklerin arandığı belirtiliyor.

Peki, engelli memur ne iş yapabilir? Memur, hizmetli, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, mühendis, öğretmen, müezzin gibi çok sayıda kadroya engelli adayların ataması yapılıyor. Bu kadrolara atanan adaylar atandıkları kurum ya da kuruluşta kendilerine uygun olan pozisyonlarda çalışıyorlar.