Devletten Hazine Arazisi Nasıl Kiralanır? Şartları Nelerdir?

2017 yılında Milli Tarım Projesine benzer bir şekilde devlet tarafından ekonomiye katkı sağlaması için yepyeni projelerin yapılabilmesi adına hazine arazileri kullanıma açılmış bulunuyor. Bu sebeple devletten hazine arazisi kiralamak isteyen girişimci ve yatırımcıların bazı prosedürleri uygulaması gerekiyor. Elbette bu prosedürler herhangi bir kişiden arazi kiralarken aşılacak olan prosedürlerden çok daha fazlasını kapsıyor. Bununla birlikte bu kişilerin mevzuat hükümleri çerçevesinde devletle bir anlaşmaya varması durumu da ortaya çıkıyor.

Devlet Arazisi Kiralama ve Şartları

2017 yılında Milli Tarım Projesi çerçevesinde havza bazlı üretim modeline geçildiği için Türkiye’nin hali hazırda sahip olduğu verimli toprakların en kapsamlı şekilde kullanılabilmesi için çiftçinin değil ülkenin ihtiyacına göre ekil modeli belirleniyor. Bu kapsamda ülke il ve ilçe olarak bölge bölge sınıflandırmış ve bu bölgelere çiftçilerin ne ekeceği konusunda bir karara varabilecek seviyeye gelmiş bulunuyor. Tarım ve Hayvancılık yapılması için devletten tarımsal arazi kiralamak isteyen kişilerin ise çeşitli şartları yerine getirmesi gerekiyor. Bu şartlar:

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
• Aile başkanı olmak,
• Çiftçi olmak,
• En az üç senedir sürekli bir şekilde belde ya da köyde ikamet etmek. (Bu maddeye bir istisna olarak 2510 sayılı İskân Kanunu ile değişiklik ve eklere göre tarımsal yerleşime tabi tutulmuş olanlardan üç yıl boyunca oturma şartı aranmamasına karar verilmiş bulunuyor.)
• Yeterli toprağa ya da hiç toprağa sahip olmamak.

Bu koşulları yerine getiren çiftçilerin ise hazine arazileri üzerinde ekim işlemlerini yapabilmeleri için Maliye Bakanlığı tarafından çıkartılmış olan Milli Emlak Genel Tebliği hükümlerine göre başvuru yapmaları gerekiyor. Devletten arazi kiralamak isteyen birçok üretici ya da çiftçi bulunduğu için çeşitli kriterleri yerine getiren kişilere öncelik verilecek. Bu kriterler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Aile üyelerine ya da kendisine ait hiç toprağı olmayan kişiler,
• Yeterli toprağı olmayanlar,
• Yeterli ya da hiç toprağı olmadan en az üç sene boyunca tarım işçiliği, ortakçılık ya da kiracılık yapanlar.

Devletin tarzım arazisi kiralama konusunda yayınladığı tebliğnameye göre yalnızca tarım ve hayvancılık için değil aynı zamanda aşağıda belirtilmiş olan alanların da kiralanması söz konusu olacaktır.

• Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiş olup bu bakanlığa bağlı olan kurum ve okullardaki kantin, salon, açık alan ve buna benzer yerler,
• Ağaçlandırma işlemleri,
• Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilmiş olup döner sermaye tarafından kullanılan taşınmazlar,
• Yüksek Öğretim Kurumlarına tahsis edilmiş olan taşınmazlar,
• Balıkçı barınakları,
• Hazine Elbirliği ya da paylı mülkiyetinde olan taşınmazlar,
• Kıyı Kanunu kapsamına dahil olmuş yerler.

Devletten hazine arazisi kiralama hususunda kiralamak istediğiniz arazinin özellik ve sektörüne bakacak ve tebliğname hükümlerine göre bir karara varacaktır. Kiralık arazi şartname formu baştan olmak üzere gerekli olan tüm evraklar tanzim edilecektir.

Tarım Arazisi Kiralama Başvurusu

Devletten hazine arazisi kiralamak istiyorsanız, arazinin bulunduğu yerdeki Defterdarlık ya da Mal Müdürlüklerine başvuru yapmanız gerekiyor. Başvuru yapacaksanız ilgili kiralama işlemine ait olan formu almanız, ilgili makamlara imzalatmanız ve ekine nüfus kayıt evrakıyla da birlikte başvuru yapmanız gerekir.

Devletten hazine arazisi kiralamak istiyorsanız, taşınmazın yer aldığı Malmüdürlüğü ya da Defterdarlıklardan temin edeceğiniz Ek-6’yı eksiksiz bir şekilde doldurmalı ve muhtarlık ya da Tapu Sicil Müdürlüğüne formun ilgili bölümlerini onaylatmalısınız. Bununla birlikte taşınmazın yer aldığı Defterdarlık ya da Mal Müdürlüğüne onaylı nüfus kayıt örneğiyle birlikte teslim etmelisiniz.

Bu tür işlemlerin yapılmasının ardından kiralanacak olan hazine arazileri en fazla on yıl boyunca kullanılabilir. Enerji üretim ve dağıtım tesisleri ile turistik tesisler on yıldan fazla kullanılabilir. Kira bedeli ise idare tarafından belirlenecek ve ihale komisyonu da bu konuda son kararı verecektir. Kira bedeli hesaplanırken rayiç bedeli esas alınacaktır. İlk yıl esas asgari metrekare birim değerinin %5’inden az olmama koşulu ile emlak vergisi hesaplanır. Devam eden yıllarda ise ÜFE oranına bakılarak artış yapılır.