BDDK – Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu Nedir?

BDDK, yani Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye’de faaliyet göstermekte olan 200’den fazla banka, şirket ve finansal kuruluşun faaliyetlerini düzenleme ve denetleme yetkisine sahip olan bir kuruluş olarak karşımıza çıkar. BDDK ne zaman kuruldu sorusunun cevabı ise biraz 90’larda yaşanan krizin başlangıcına dayanıyor. 1990’lı yılların başlarında bankacılık sektöründe birçok dalgalanma meydana gelmiş ve 1994 yılında başlayan kriz süreci ile birlikte birçok bankaya el konulmuştur. Krize neden olan en büyük sebep bankaların yüksek oranda kamu menkul kıymetlerine yatırım yapılmış olması ve yabancı para açık pozisyonları ile çalışılmış olunmasıdır. Aşırı miktarda risk alınması ile birlikte meydana gelen kriz sonucunda TL değerini kaybetmiş, ekonomik açıdan oldukça önemli miktarlarda maliyetler ortaya çıkmıştır. Bu da bankacılık sektöründe var olan bazı sorunları daha görünülür kılmıştır.

1999 yılının Haziran ayında BDDK’nın kurulmasına karar verilmiş ve 2000 yılının Eylül ayından itibaren kurum faaliyet göstermeye başlamıştır. Bankacılık sektörünün düzene sokulması ve denetlenmesi gibi ana görevlere sahip olan BDDK, mali ve idari açıdan özerkliğe sahip olan ve bu kapsamda birçok yetki ile donatılmış bir kuruluştur. 1990’lı yıllarda parçalı yapıya sahip olan bankacılık sektöründe Bankacılık Kanunu’ndan sorumlu olan bölüm Hazine Müsteşarlığı’ydı. Bu kurum aynı zamanda Bankacılık Kanunu kapsamında bulunan ikincil düzenlemelerden de sorumlu olduğu için denetlemeler yapıyor, cezai ve idari yaptırımlar uyguluyordu. Merkez Bankası’nın görevi ise bankalarda yer alan tasarruf mevduatını sigorta eden TMSF yani Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nu idare ve temsil etmekti. Fakat bu parçalı yapının işleyişinde sorunlar olması sebebiyle tek ve bağımsız bir kuruma ihtiyaç duyuldu ve bunun neticesinde 15 ay süren çalışmaların ardından Bakanlar Kurulu kararı ile birlikte BDDK faaliyet göstermeye başladı.

BDDK Nedir?

Türkiye’deki tasarruf sahiplerinin menfaat ve haklarını korumak, özel finans kurumları ve bankaların piyasa disiplini kapsamında etkin, sağlıklı ve dünya standartlarında rekabet edilebilir bir yapıya sahip olabilmesi açısından en uygun ortamı yaratmak ve ülkenin uzun vadeli istikrar ve büyümesine katkıda bulunmak amacı ile kurulmuş olan özerk bir kurumdur.

BDDK Görevleri Nelerdir?

Bankacılık Kanunu kapsamında yer alan hükümlerin hiçbir aksaklığa uğramadan uygulanması görevine sahip olan BDDK, bankaların kanuna en uygun şekilde faaliyet göstermesini sağlarken bu tür çalışmaların da en güvenilir ortam dahilinde ilerlemesini sağlamak ile yükümlüdür. BDDK, bankalar tarafından uygulanmakta olan kredi sisteminin en etkin ve doğru şekilde kullanılmasını sağlamak, mali piyasada istikrar ve güveni sağlamak ve mevduat sahiplerinin haklarını korumak gibi amaçlara sahiptir. BDDK tarafından bankalara yapılan denetlemeler, bankanın kuruluşundan başlamak üzere yaptığı çalışmalara, yönetim şeklinde, birleşme ve devir gibi durumlara özel olarak birbirinden farklı hususlar çerçevesinde gelişir. BDDK, toplamda bir başkan ve bir başkan yardımcısı ile birlikte 7 üyeden oluşur. Bu kurum haftada bir defa toplanır ve denetlemeleri değerlendirir. 5 üyenin bir arada olması toplantının yapılması için yeterli olur.

BDDK’nın Yetki ve Sorumlulukları Nelerdir?

BDDK, ülke ekonomisi için tehlike arz eden uygulamaların önüne geçmek ve güvenli bir piyasa ortamı yaratabilmek için çalışır. Günümüzde bu konu ile ilgili olarak her türlü karar ya da önlemi alma yetkisine sahip olan bu kurum bankacılık mevzuatını belirler. Finansal hizmet sektöründe haklı bir rekabet ortamının oluşmasını sağlamak ve bu sektörün gelişmesini sağlamak için kararlar alır.

Ülkemizde yerli ya da yabancı sermaye ile kurulacak olan her türlü bankaya yetki ve izin verme sorumluluğuna sahip olup, bir bankanın açılması için gereken hüküm ve şartları denetleyerek bu bankayı açılmaya hazır hale getirir. Gereken koşulların yerine getirilmesinin ardından bankanın açılmasına onay verilir ve bu noktadan itibaren banka denetlenmeye başlanır.

Bankaların yolsuzluk ya da usulsüzlük yaptığı tespit edildiği takdirde BDDK, bu bankayı TMSF’ye devreder. Tasarruf Sigorta Mevzuatı Fonu, kendisine devredilen bankaların işlemlerini gerçekleştirir. Bu noktada BDDK’ya düşen yükümlülük ise vatandaşlara bahsi geçen bankada olan mevduatları geri ödemek olur.