Bağkur Emeklilik Yaşı, Şartları ve Tablosu
Esnaf, sanatkar ve zanaatkar gibi kendi hesabına çalışan kişilerin sigortalılık yolu olan BAĞ-KUR’a dair gelişmeler milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiriyor. Kendi işinin patronu olanlar kadar, bu kişilerin aileleri de geleceğe dair maddi güvencelerini BAĞ-KUR’dan bekliyor. Özellikle kurumun Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altına geçmesinden sonra emeklilik yaşı ve tarihi gibi ana ana başlıklarla alakalı kafa karışıklıkları, yanlış bilgiler ve soru işaretleri var. BAĞ-KUR emeklilik yaşı, emeklilik şartları ve bu şartların yıllara göre değişimini tüm sosyal güvence sahipleri yakından takip etmeli.
Kimler BAĞ-KUR Çatısı Altından Emekli Olabilir?
Kendi hesabına çalışan, kendi işletmesini yöneten, sanatını icra eden ya da aktif olarak ticaret yapan kişiler ile köy ve mahalle muhtarları BAĞ-KUR, yeni adıyla da Sosyal Güvenlik Kurumu 4/B statüsündeki kişilerdir. Adını bağımsız çalışmaktan alan BAĞ-KUR, tüm sosyal güvence statülerinin aynı çatı altında toplanmasıyla SGK 4/B olarak yeniden adlandırılmıştır.
Çalışma süreci boyunca sağlık hizmetlerini BAĞ-KUR sayesinde ücretsiz alabilen kadın ve erkek girişimciler, emekli olduklarında da devletin imkanlarından bu sigorta güvencesi aracılığıyla faydalanmaya devam ederler. Emekli olabilmek için ise kesin ve tek bir doğru cevap bulunmaz; tüm sigortalıların durumu ister memur, ister işçi, isterse bağımsız çalışan olsun; kendi koşulları dahilinde değerlendirmeye açıktır.
Kurumdan emekli olabilmek için kriterler işe giriş yılına göre değişiklik gösterebilirken, kadın ve erkek işverenlerin de emekli olabilecekleri yaşlar birbirinden farklıdır. Emeklilik ile ilgili sorgulama yapmak isteyen herkesin; yaşına, cinsiyetine ve işe giriş tarihine göre ilgili verileri kontrol etmesi gerekiyor.
BAĞ-KUR Emeklilik Yaşı Kaçtır?
Emeklilik yaşına dair yapılacak hesaplarda dikkate alınan 3 kritik tarih mevcut. Bunlar yasal düzenlemelerin gerçekleştirildiği tarih olup; hak sahiplerini mağdur etmemek adına işe giriş yılının bu tarihle karşılaştırılması mutlaka esas alınıyor. BAĞ-KUR emeklilik yaşı hesaplanırken dikkate alınan işe giriş tarihleri aşağıdaki gibidir:
- 1 Ekim 1999 öncesi
- 1 Ekim 1999 ile 30 Nisan 2008 arası
- 1 Mayıs 2008 ve sonrası
BAĞ-KUR güvencelisinin prim yatırmaya hangi tarihte başladığına göre esas alınacak farklı tarih aralıkları ve yaş hesaplamaları var. 4/B statüsündeki herkes kendi koşullarını dikkate alarak emeklilik tarihi ve emeklilik yaşına dair kontrollerini gerçekleştirmeli.
1 Ekim 1999 Öncesi İşe Başlayanlar Ne Zaman Emekli Olabilir?
Erkek BAĞ-KUR’lular: Bu grup bağımsız çalışanlarda 25 yıl prim ödeme şartı sağlanırsa, ek olarak bir yaş şartı aranmıyor. Bu da demek oluyor ki, BAĞ-KUR emeklilik hesaplama için 9000 gün prim ödemesi yeterli. Ancak; giriş tarihi Ekim 1999 öncesi olsa bile, prim günü olarak 9000 gün dolmadıysa dikkate alınan başka bir kriter daha var. 1 Haziran 2002 itibarıyla kişinin 25 yılı doldurmasına kalan süre bu bağlamda belirleyici oluyor.
1 Haziran 2002 itibarıyla erkeklerde 25 yılı doldurmaya ne kadar süre kaldığına bakılarak hesaplanan emeklilik yaşları ise aşağıdaki gibidir:
- 2 yıl ya da daha az kalanlar: 44 yaş
- 2 yıldan fazla, 3 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 45 yaş
- 3 yıl 6 aydan fazla, 5 yıl ve daha az kalanlar: 46 yaş
- 5 yıldan fazla, 6 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 47 yaş
- 6 yıl 6 aydan fazla 8 yıl ve daha az kalanlar: 48 yaş
- 8 yıldan fazla,9 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 49 yaş
- 9 yıl 6 aydan fazla 11 yıl ve daha az kalanlar: 50 yaş
- 11 yıldan fazla, 12 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 51 yaş
- 12 yıl 6 aydan fazla, 14 yıl ve daha az kalanlar: 52 yaş
- 14 yıldan fazla, 15 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 53 yaş
- 15 yıl 6 aydan fazla, 17 yıl ve daha az kalanlar: 54 yaş
- 17 yıldan fazla, 18 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 55 yaş
- 18 yıl 6 aydan fazla, 20 yıl ve daha az kalanlar: 56 yaş
- 20 yıldan fazla, 21 yıl 6 ay ve daha az kalanlar: 57 yaş
- 21 yıl 6 aydan fazla, 22 yıl kalanlar: 58 yaş
- 22 yıldan fazla kalanlar: 60 yaş
Kadın BAĞ-KUR’lular: Aynı durumdaki kadın girişimciler için ise, prim ödeme şartı aranan süre 20 yıl. Bu da 7200 gün prim gününe denk geliyor. Bu koşul sağlanırsa; herhangi bir emeklilik yaşı şartı aranması söz konusu değil. Şartı yerine getiremeyenler ise aynı şekilde 1 Haziran 2002 itibarıyla 20 yılı doldurmalarına ne kadar süre kaldığını kontrol etmeliler.
1 Haziran 2002 itibarıyla kadınlarda 20 yılı doldurmaya kalan süreye bakılarak hesaplanan emeklilik yaşları ise aşağıdaki gibidir:
- 2 yıl ya da daha az kalanlar: 40 yaş
- 2 yıldan fazla, 3 yıl ve daha az kalanlar: 41 yaş
- 3 yıldan fazla, 4 yıl ve daha az kalanlar: 42 yaş
- 4 yıldan fazla, 5 yıl ve daha az kalanlar: 43 yaş
- 5 yıldan fazla, 6 yıl ve daha az kalanlar: 44 yaş
- 6 yıldan fazla, 7 yıl ve daha az kalanlar: 45 yaş
- 7 yıldan fazla, 8 yıl ve daha az kalanlar: 46 yaş
- 8 yıldan fazla, 9 yıl ve daha az kalanlar: 47 yaş
- 9 yıldan fazla, 10 yıl ve daha az kalanlar: 48 yaş
- 10 yıldan fazla, 11 yıl ve daha az kalanlar: 49 yaş
- 11 yıldan fazla, 12 yıl ve daha az kalanlar: 50 yaş
- 12 yıldan fazla, 13 yıl ve daha az kalanlar: 51 yaş
- 13 yıldan fazla, 14 yıl ve daha az kalanlar: 52 yaş
- 14 yıldan fazla, 15 yıl ve daha az kalanlar: 53 yaş
- 15 yıldan fazla, 16 yıl ve daha az kalanlar: 54 yaş
- 16 yıldan fazla, 17 yıl ve daha az kalanlar: 55 yaş
- 17 yıldan fazla kalanlar: 58 yaş
1 Ekim 1999 ile 30 Nisan 2008 Arasında İşe Başlayanlar Ne Zaman Emekli Olabilir?
Kadınlarda BAĞ-KUR emeklilik yaşı bu başlık altında da değiştiğinden iki ayrı cinsiyet ayrı başlıklarda değerlendirilmeli.
Erkek BAĞ-KUR’lular: Belirtilen tarihler arasında ilk sigortalılık girişini gerçekleştiren erkeklerde tablo çok daha anlaşılır düzeyde. Yalnızca prim ödeme gününü doldurmak yetmiyor, yaş kriterini de sağlamak gerekiyor. BAĞ-KUR emeklilik hesaplama sürecindeki erkekler için prim ödeme gün sayısı 9000 gün, yani 25 yıl. Emekli olabilmek için aynı zamanda 60 yaşını doldurmak da gerekiyor.
Kadın BAĞ-KUR’lular: Belirtilen tarihlerde sigorta kapsamına dahil olan kadın işverenler de hem yaş hem de prim günü kriterlerini birlikte sağlamalı. Bu durumda, kadınlar ve erkekler için prim gün sayısı değişmiyor. 9000 gün yani 25 prim yılı doldurulmuş olmalı. 4/B statüsündeki kadınların mutlaka sağlamaları gereken yaş kriteri ise 58.
1 Mayıs 2008 ve Sonrasında İşe Başlayanlar Ne Zaman Emekli Olabilir?
BAĞ-KUR emeklilik maaşı hesaplama sürecindeki 4/B’liler için, eğer girişler 1 Mayıs 2008 ve sonrasındaysa yeniden karmaşık sayılabilecek bir sistem devreye giriyor. Buna göre 31 Aralık 2035 yılına kadar gerçekleşen emekliliklerde erkeklerde 60; kadınlarda 58 yaş geçerli olmaya devam ederken, sonrasında yaş kriteri biraz daha erteleniyor.
Esas alınan emeklilik tarihleri ve buna göre değişen yaşlar, kadın ve erkek BAĞ-KUR’lular için aşağıdaki gibi. Belirtilen tarihlerin tümünde, 9000 prim günü ya da başka bir deyişle 25 prim yılı aranmaya devam ediliyor.
- 1 Mayıs 2008-31 Aralık 2035: Erkekler 60, kadınlar 58 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2036-31 Aralık 2037: Erkekler 61, kadınlar 59 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2038-31 Aralık 2039: Erkekler 62, kadınlar 60 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2040-31 Aralık 2041: Erkekler 63, kadınlar 61 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2042-31 Aralık 2043: Erkekler 64, kadınlar 62 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045: Erkekler 65, kadınlar 63 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2046-31 Aralık 2047: Erkekler 65, kadınlar 64 yaşında emekli olabilir.
- 1 Ocak 2048 ve sonrası: Erkekler ve kadınlar 65 yaşında emekli olabilir.
Yaş Haddinden Emeklilik İçin Şartlar Nelerdir?
BAĞ-KUR 5400 günden emeklilik şartları da kamuoyu tarafından merak edilenler arasında. 9000 günden söz edilen emeklilik hesaplamasında, 5400 gün önerisi birçok kişiye son derece cazip geliyor. BAĞ-KUR erken emeklilik olarak da adlandırılan bu sistemde, yaş kriteri sağlanınca gün sayısının öne çekilmesi mümkün olabiliyor. Ancak elbette sağlanması gereken başka kriterler de mevcut. Yaş haddinden emeklilik için hem kadın hem de erkeklerde 5400 prim günü yani 15 yıl prim ödeme süresi aranmakla birlikte, birtakım değişken faktörler de var.
Bu başlık altında dikkate alınan tarih, daha önceki aşamalarda da olduğu gibi 1 Ekim 1999. Bu tarihten sonra yapılan girişlerde yaş haddinden emeklilik şansının yakalanması mümkün değil.
Belirtilen tarihte kadınlarda 50, erkeklerde 55 yılı doldurmaya ne kadar süre kaldığına bakılarak yeni yaşlar belirlenebiliyor. Tekrar belirtmek gerekirse, her birinde 15 prim yılı yani 5400 günlük prim süresi doldurulmuş olmalı.
1 Ekim 1999 itibarıyla kadın ve erkeklerde belirtilen yaş şartını sağlamaya kalan süreye göre emeklilik yaşları aşağıdaki gibidir:
- 2 tam yıldan fazla-4 tam yıl ve daha az süre kalanlar için: Erkeklerin emekli olacağı yaş 56, kadınların emekli olacağı yaş 51.
- 4 tam yıldan fazla-6 tam yıl ve daha az süre kalanlar için: Erkeklerin emekli olacağı yaş 56, kadınların emekli olacağı yaş 52.
- 6 tam yıldan fazla-8 tam yıl ve daha az süre kalanlar için: Erkeklerin emekli olacağı yaş 57, kadınların emekli olacağı yaş 53.
- 8 tam yıldan fazla-10 tam yıl ve daha az süre kalanlar için: Erkeklerin emekli olacağı yaş 57, kadınların emekli olacağı yaş 54.
- 10 tam yıldan fazla süre kalanlar için: Erkeklerin emekli olacağı yaş 58, kadınların emekli olacağı yaş 56.