BAĞKUR 15 Yıldan Emeklilik Şartları
Hayatını kendi adına çalışarak kazanan, herhangi bir devlet kurumuna ya da işverene bağlı olarak hizmet vermeyen serbest meslek sahipleri sosyal güvencelerini BAĞ-KUR üzerinden sağlar. Yeni adıyla 4/b olarak adlandırılan bu statüde yer alan kişiler genellikle esnaf, tüccar ve zanaatkarlardır. BAĞ-KUR adının tam açılımı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu olarak ortaya çıkmıştır; ancak günümüzde bu statü 4/b olarak varlığını ve geçerliliğini sürdürmektedir.
BAĞ-KUR’lu iş yeri sahipleri devlet için çalışmakta olan memurlardan ya da Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı bir işveren için hizmet veren işçilerden farklı bir sosyal güvenceye sahiptir. Kendi sosyal güvenlik primlerini yine kendi ceplerinden ödemekte olan serbest meslek sahiplerinin emeklilik ve sağlık güvenceleri ise devlet tarafından karşılanır. BAĞ-KUR çatısı altındaki meslek sahiplerine ait emeklilik süreçleri diğer çalışan kesimden farklı olarak işler. BAĞ-KUR çatısı altındaki kişiler için prim ödeme günü yerine tam çalışma yılından söz edilir ve bu çalışma yılının emekliliğe bağlanması için bazı özel koşullar mevcuttur.
Günümüzde emeklilik yaşı ve prim ödeme yılı ile ilgili uygulamalar, tüm sosyal güvence sahipleri için giderek ileri tarihe çekilmekte ve emekli olmanın zorlaştığı görülmektedir. 2018 tarihi itibarıyla yeni iş yeri açan ve 4/b statüsünü başlatan kimseler için 9000 gün BAĞ-KUR prim ödemesinden söz edilmektedir, bu da 25 tam yıla denk gelmektedir. Kanunun güncel uygulamasında emeklilik yaşı ve yaş haddinden emeklilik ise erkeklerde 65 yaşa kadar hesaplanabilmektedir. Bu nedenle BAĞ-KUR 15 yıldan emeklilik olanağı büyük bir fırsat olarak değerlendirilmektedir. 15 yıldan emeklilik ile kademeli olarak daha erken bir yaşta emekli olma fırsatı mümkün hale gelir.
BAĞ-KUR 15 Yıldan Emeklilik Şartları Nelerdir?
BAĞ-KUR’dan emekli olabilmek için dikkate alınan ve hesaplamaya dahil edilen başlıca unsurlar, işe giriş tarihi, cinsiyet, yaş ve prim ödeme yılıdır. Bu dört ana unsurun farklılık göstermesiyle emeklilik hesaplaması da kişiden kişiye değişecektir. Aynı sürelerde, aynı koşullarda çalışan kişilerin emeklilik tarihleri farklı olabilmektedir.
BAĞ-KUR işe giriş tarihleri emeklilik hesaplamasında doğrudan etkilidir. Aşağıdaki üç farklı tarih aralığı için farklı uygulamalar mevcuttur; dolayısıyla bu kritik tarihler için farklı emeklilik hesaplama metodu kullanılır:
- 1 Ekim 1999 öncesi işe girenler
- 1 Ekim 1999-30 Nisan 2008 arası işe girenler
- 1 Mayıs 2008 sonrası işe girenler
BAĞ-KUR 15 yıldan emekli olmakla kastedilen 5400 tam günle emekli olmaktır. 5400 günle emekliliğin kısmi emeklilik olarak da adlandırıldığı görülmektedir. BAĞ-KUR emeklilik hesaplamasında SSK’dan farklı olarak iş günü ya da prim günleri yerine tam yıllar esas alınır.
15 yılda emeklilik fırsatından söz edebilmek için işe girişin en geç 30 Nisan 2008 olması gerekmektedir. Bu tarihe kadar işe giriş yapmış olan meslek sahipleri, kazanılmış haklarından dolayı kısmi emeklilik şansından yararlanabilir.
1 Ekim 1999 öncesi işe girişi olan BAĞ-KUR’lular için 15 yıldan emeklilik hesaplamasında kademeli emeklilik sistemi uygulanır, emeklilik yaşı değişkendir. Oysa 1 Ekim 1999-30 Nisan 2008 arası işe girişler için kadın ve erkeklerde emekli olma yaşı sabit olarak ilan edilmiştir. 1 Ekim 1999 öncesi BAĞ-KUR girişlilerin emeklilik yaşı kadınlarda 50’ye; erkeklerde 55’e kadar düşebilmektedir. 1 Ekim 1999-30 Nisan 2008 arası işe girişlerde ise erkeklerin 15 yıldan emekli olabileceği yaş 62, kadınların 60’tır. Bu şekilde emekliye ayrılma durumu yaş haddinden emeklilik olarak da adlandırılır.
BAĞ-KUR 15 Yıldan Emeklilik Hesaplama Nasıl Yapılır?
BAĞ-KUR 15 yıldan emeklilik hesaplamasında emekli olması beklenen kişinin cinsiyeti önemli rol oynamaktadır. Kadın girişimcilerde emeklilik yaşı aynı koşulları sağladığı erkek girişimcilere göre 5 yaşa kadar daha düşük olmak üzere hesaplanabilmektedir.
İşe giriş ya da sigorta başlatma tarihi olarak ifade edilen tarih ise bu emeklilik hakkını kazanabilmek açısından belirleyicidir. İşe giriş tarihi Mayıs 2008’den itibaren gerçekleşen kimseler için 15 yıldan emeklilik hakkından hiçbir koşulda söz etmek mümkün olmayacaktır.
BAĞ-KUR 15 yıldan emeklilik hesaplaması ile kadınlarda emekliliğin 50 yaşına, erkeklerde ise 55 yaşına kadar çekilmesi mümkün olur. Günümüzde 65 yaşa kadar ötelenen emeklilik yaşı karşısında büyük bir avantajdır. Ancak giriş tarihi itibarıyla 1 Ekim 1999 sınırını yakalayamayanlar, 15 tam yıl ve 5400 prim gününü tamamlasalar dahi, kısmi emeklilikten yararlanabilmek için kadınlarda 60 erkeklerde 62 yaşına kadar beklemek durumunda kalacaktır.
Erkekler İçin BAĞ-KUR 15 Yıldan Emeklilik Hesaplama Formülü
1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla 15 tam prim yılı ödeme süresi ve 55 yaşını tamamlamaya kalan süreye göre aşağıdaki hallerde emeklilik hakkı doğar:
- 2 tam yıl ve daha az kalan süre için erkeklerde 55 yaşın doldurulması gerekir.
- 2 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az kalan süre için erkeklerde 56 yaşının doldurulması gerekir.
- 6 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az kalan süre için erkeklerde 57 yaşın doldurulması gerekir.
- 10 tam yıldan fazla kalan süre için erkeklerde 58 yaşın doldurulması gerekir.
1 Ekim 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girişi bulunan BAĞ-KUR’lu erkek çalışanlarda 15 yıldan kısmi emekli aylığı alınabilmesi için sağlanması gereken yaş alt sınırı 62 olarak ilan edilmiştir.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe giriş yapan BAĞ-KUR çatısı altındaki erkek meslek sahipleri 5400 gün yani 15 yıl ile emeklilik şansından yararlanamaz.
Kadınlar İçin BAĞ-KUR 15 Yıldan Emeklilik Hesaplama Formülü
1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla 15 tam prim yılı ödeme süresi ve 50 yaşını tamamlamaya kalan süreye göre aşağıdaki hallerde emeklilik hakkı doğar:
- 2 tam yıl ve daha az kalan süre için kadınlarda 50 yaşın doldurulması gerekir.
- 2 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az kalan süre için kadınlarda 51 yaşının doldurulması gerekir.
- 4 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az kalan süre için kadınlarda 52 yaşının doldurulması gerekir.
- 6 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalan süre için kadınlarda 53 yaşın doldurulması gerekir.
- 8 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az kalan süre için kadınlarda 54 yaşın doldurulması gerekir.
- 10 tam yıldan fazla kalan süre için kadınlarda 56 yaşın doldurulması gerekir.
1 Ekim 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girişi bulunan BAĞ-KUR’lu kadın çalışanlarda 15 yıldan kısmi emekli aylığı alınabilmesi için sağlanması gereken yaş alt sınırı 60 olarak ilan edilmiştir.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe giriş yapan BAĞ-KUR çatısı altındaki kadın meslek sahipleri 5400 gün yani 15 yıl ile emeklilik şansından yararlanamaz.