Aylık, Yıllık Bileşik ve Basit Faiz Nasıl Hesaplanır?

Günlük hayatımızda özellikle ekonomi alanında sıklıkla karşılaştığımız konular arasında yer alan basit ve bileşik faiz, esasında kredi çekerken ya da vadeli bir banka hesabına para yatırırken sık sık kullanılan hesaplama yöntemleri olarak bilinir. Kredi çekerken ne kadar borç ödeyeceğiniz, vadeli mevduat hesabına yatırdığınız paranın ne kadar değerleneceği ve buna benzer tüm konular faiz hesabıyla mümkün olur. Bu sebeple de basit ve bileşik faiz konularına hakim olmanız gerekir. Bu sayede risk ve kazanç oranlarını hesaplayabilir ve alacağınız karar konusunda matematiksel bir çıkarıma sahip olursunuz. Bu tür işlemlerde mutlak surette matematikten yardım almanız gerekir. Ekonomi dünyasında her an her şey meydana gelebileceği için bu tür olasılıkların üstesinden gelebilmek için faiz türlerini, faiz formüllerini, faiz oranlarını ve faiz hesaplamalarını bilmelisiniz.

Basit Faiz Nedir?

Faiz, sahip olunan anaparanın belirli bir süre boyunca vadeye yatırılmasının ardından anaparanın belirli bir dönem dahilinde ödünç verilmesinin ardından bu dönemin sona ermesi ile birlikte anaparaya ilave olarak eklenmiş olan ve formüllere göre hesap edilen ilave miktarda paradır. Örneğin, bir bankadan bir yıl boyunca ödeyeceğiniz bir kredi almanız halinde bu işlemler sırasında kredi miktarına uygulanacak olan faiz, anaparaya eklenerek ödeme planına göre dönemlere ayrılacak ve tarafınızca ödenecektir. Basit faiz söz konusu olduğu zaman yalnızca anaparaya faiz uygulanır ve eklenen faiz üzerinden de faiz alınmaz.

Basit Faiz Formülü

Basit faiz oldukça kolay bir şekilde anlaşılabilecek olan bir formüle sahip olsa da bu tür konularla haşır neşir olmayan kişilerin aklını karıştırabilir. Bu tür sebeplerden dolayı da özellikle bankalar tarafından faiz hesaplama uygulamaları geliştirilmiş bulunuyor. Faiz hesaplama işlemlerini gerçekleştirilebilmesi için formüle ihtiyacınız olur. Bu formülün çeşitli değişkenleri vardır. F; faiz tutarı olurken, A; anaparayı ifade eder. N sembolü ise paranın faizde kalma süresini yıl bazında gösterir ve T ise faiz oranını belirtir. Ana para, faiz oranı ve faizde kalma süresinin çarpılması ve daha sonra 100’e bölünmesi ile birlikte faiz miktarı sonucuna ulaşmış oluruz. Formül kısaca şöyle olur:

F = (A.n.t)/100

Aylık faiz formülü üzerinden hesap yapalım. Anaparamız 1.000 TL, faiz oranı %10, faizde kalma süresi 5 ay olsun. Bu durumda ilk olarak 1.000 x 10 x 5 yaparız. Buradan 50000 sonucuna ulaşmış oluruz. Bu sayıyı 100’e böldüğümüz zaman ise 500 sonucuna ulaşırız. İşte basit faiz ile hesaplama işlemleri bu şekilde olur.

Bileşik Faiz Nedir?

Bileşik faiz ise dönem süresince anaparaya eklenecek olan faiz üzerinden de faiz işlenmesidir. Yani bir yıl boyunca her ay vadelenecek şekilde bankaya para yatırırsanız, bu paraya her ay eklenecek olan faiz miktarı da bir sonraki ay bir miktar daha faiz çıkartmış olur. Mürekkep faiz olarak da bilinen bu faiz, basit faize göre çok daha fazla kazançlı olur. Zira yalnızca anapara üzerinden değil, aynı zamanda faiz üzerinden de faiz elde etmiş olursunuz.

Bileşik Faiz Formülü

Bileşik faiz hesaplama formülünde anapara ile (1+faiz oranı) üzeri dönem sayısı hesabından anaparanın çıkartılması ile faiz tutarına ulaşılır. Diğer yandan doğrudan vade sonunda elde edeceğiniz paraya ulaşmak istiyorsanız yalnızca Anapara x (1+Faiz Oranı) üzeri dönem sayısı yapabilirsiniz. Bu durumda yıllık faiz formülü üzerinden bir örnek verelim.

Örneğin 10.000 TL’yi bir bankaya %10 yıllık faiz oranı üzerinden 3 yıl boyunca vadelenmesi için yatırdınız.

• Bu durumda paranız ilk yıl 10.000 x 0.10 üzerinden 1.000 TL tutarında faiz geliri getirecek ve anaparanızı 11.000 TL’ye çıkartacaktır.
• Daha sonra ikinci yıl anapara artmış olduğu için 11.000 x 0.10 hesabı üzerinden 1.100 TL tutarında faiz geliri elde edecek ve anaparanızı 12.100 TL’ye çıkartmış olacaksınız.
• Üçüncü yıl geldiğinde 12.100 TL üzerinden bir hesaplama işlemi yapılarak 1.210 TL gibi bir faiz gelirine sahip olursunuz. Bu da ana paranızı 13.310 TL’ye çıkartır.
• Formül üzerinden bu işlemi gerçekleştirmek istemeniz halinde ise 10.000 x (1+0,10) üzeri 3 hesabı yapabilirsiniz.