Araç Devir İşlemleri Nelerdir? Alım Satım Masrafları Ne Kadardır?

İlk kez araba satın alacak olanlar ya da uzun zaman önce araç satın alıp arabasını yenilemek isteyen ama araç devir işlemleri konusundaki prosedürü unutmuş olanlar alım satım işlemlerinin nasıl ilerlediği konusunda merak içinde olurlar. Belirli periyotlar içerisinde değişen noter araç satış bedeli ve devir işlemlerine yönelik süreçler bazen işlemlerin beklenenden daha uzun sürmesine yol açabilir ama devir işlemlerine başlamadan önce hazırlığınızı yapar ve gerekli bilgiyi edinip süreci başlatırsanız en kısa süre içerisinde prosedürün bitmesini sağlayabilirsiniz.

Araç Satışı Nasıl Yapılır?

Arabanın satışı için izlenecek yol, noter mevzuları, noter ücretlerini kimin ödeyeceği gibi konular her zaman alışverişlerde karışıklık çıkmasına sebep olmuştur. Devir işlemlerinin gerekli olduğu ikinci el araba alışverişlerinde kimi evrakların düzenlenip bu evraklara ilişkin kontrollerin gerçekleştirilmiş olması gerekir.

Kontrol edilmesi gereken ve eksiklik olması halinde devir işlemlerinin başlamasına engel olup satışın gerçekleşmemesine sebep olacak faktörler şunlardır:

• Motorlu taşıtlar vergisi (MTV) borcu: Bu borç satıcı tarafından ödenmiş olmalıdır. Geçmiş döneme ilişkin tüm MTV borçlarının satan kişi tarafından satış işlemleri başlamadan halledilmiş olması gerekir. Eğer bir alıcıysanız ve pazarlık yaptığınız aracın geçmiş dönem MTV borcu bulunuyorsa bu borçları satıcı ödemeden alışverişi tamamlayamazsınız.
• Trafik cezası: Araç devir ücretinin ödenememesi, devir işlemlerinin başarıyla tamamlanamaması için bir diğer engel ise arabanın plakasına ait geçmiş dönemden ödenmemiş trafik cezalarının olmasıdır. Eski araç sahibinin yaptığı ihlaller yüzünden meydana gelen bu cezaları, aracın satıcısı ödemekle yükümlüdür.
• Hızlı geçiş sistemi (HGS) borcu: HGS borcu bulunan arabaların da satışı gerçekleşmez. Noter, gerekli incelemeleri yaptığında Hızlı Geçiş Sistemi borçları bulunan arabalar için ödenen noter araç satış ücretini kabul etmez ve işlemleri durdurup satışa engel koyar. Engelin kalkması için bu borcun ödenmesi gerekir.
• Otomatik geçiş sistemi (OGS) borcu: Tıpkı HGS, MTV ve trafik cezalarında olduğu gibi devir işlemlerinin önündeki engellerden bir diğeri de OGS borçlarının ödenmemiş olmasıdır.
• Haciz kaydı: Satın alınacak olan araba, eski sahibi tarafından bir borç karşılığında ipotek ettirilmiş olabilir. Örneğin, kredi çeken bir vatandaş bu borcun karşılığında ipotek olarak arabasını ortaya koyduysa bu ipoteğin kaldırılması gerekir. Ayrıca borçların ödenmemiş olması ve ipotekli mal için haciz kaydı çıkarılması da aracın satışına engel olur.
• Çalıntı kaydının olması: İkinci el araba alım satımlarında alıcı pozisyonundaki kişiyi en çok mağdur eden konulardan birisi de çalıntı araçların satılıyor olmasıdır. Arabayı almadan önce plakasını, modelini ve diğer bilgilerini emniyet hizmetleri aracılığıyla sorgulatmanızda fayda var.

Noter sonrası ruhsat işlemlerinin başlayabilmesi için de yukarıda anlattığımız gibi aracın tüm borçlarının ödenmiş olması ve adımların atılması gerekir. Bundan sonra ise;

• Noter işlemleri gerçekleştirilir.
• Noter işlemlerinin ardından alıcının 10 günlük süre içinde araca trafik sigortası yaptırması gerekir.
• Plaka değişimi söz konusu ise trafik tescil şubesine gidilerek yeni bir plaka seçimi gerçekleştirilmeli ve geçici belge alınmalıdır. Eski plaka ise Emniyet Müdürlüğü’ne geri iade edilmelidir.
• Geçici belgeyi aldıktan sonra en geç on gün içerisinde ruhsatınız kargo ile adresinize teslim edilir.

Araç Satış Noter Masrafını Kim Öder?

Araç alım satım masrafı olarak kabul edilen noter ödemelerinin kim tarafından yapılacağı her alışveriş esnasında büyük kafa karışıklıklarına ve bazen de tartışmalara sebep oluyor. Genelde alıcı ve satıcı arasında sözlü bir anlaşma yapılır ve alıcı, satıcıya ödediği araç ücretinin yüksekliğini örnek göstererek satıcı konumdaki kişinin notere ödenmesi gereken masrafları üstlenmesi gerektiğini iddia eder. Burada alıcı ile satıcı bir anlaşmaya varırsa satıcı notere ödenecek olan ücretleri üstlenebilir.

Eğer ortada bir anlaşma olmazsa ödemeyi gerçekleştirmesi gereken kişi arabanın yeni sahibi olacak olan alıcıdır. Alıcı, noterde günümüz koşullarına göre 118 Türk Lirası ya da 226.5 Türk Lirası değerindeki ücretleri karşılar. Eğer ortada bir plaka değişikliği yoksa bu ücret 118 TL olur, satın alınan aracın plakası değişecek ise söz konusu ücret 226.5 TL olur. Araç alım satım vergisinde ise farklı bir kriter bulunur. Vergiyi ödemesi gereken kişi satıcı konumunda olan kişidir. Bu kişi, bir vatandaş olarak araç satışı yapıyorsa bir sene içerisinde en fazla üç tane araç satabilir.