Tahvil Nedir? Tahvil Özelikleri Nelerdir?

Tahviller, şirketler ve kurumsal yapılar için alternatif bir gelir kaynağı olduğu için tercih edilen bir seçimdir. Bu gibi getiri kaynaklarının değeri günden güne artıyor. Borç senetleri nakit ihtiyacını karşıladığı için büyük bir yatırım aracı olarak görülür. Bunun birçok çeşidi bulunur ve vadelerine göre değişiklik gösterir.

Tahvil Nedir?

Belli bir zaman diliminde ya da süre içerisinde bir işletmeye, devlete ya da şirkete sabit bir faiz oranı belirleyerek borç vermesi şeklinde yapılan bir yatırım türüdür. Bunlar birçok proje ve faaliyetlerin finansman ayağını yürütür. Borç senedi sahipleri, verdiği kişilerden alacaklı konumdadır. Borçlu kişi ödenecek faiz oranını, vadesini ve anaparasını bir sözleşmeye dayanarak belirler. Borç senetlerinin çıkarılmasının temeli ticaret ve sermaye piyasası kanunlarına dayanır.

Değerli kağıtlar genellikle televizyonlarda ya da birçok iktisadi kaynaklarda ”sabit getirili menkul kıymetler” adı ile anılır. Sabit getirili menkul kıymetler gelecekte elde edilmesi düşünülen gelirleri teminat gösterir ve borç senedi çıkarırlar. Bunların iki çeşidi bulunur. Bunlardan birincisi; devlet tahvilidir. Bu, devlet tarafından çıkarılır ve vade süresi en az bir yıl olur. Hükümet, ihtiyacı olan anapara ihtiyacını karşılar. İkincisi özel sektör tahvilidir. Tüketici finans şirketleri ya da anonim şirketler tarafından çıkarılır. Bunların vade süresi en az 2 yıldır. Temel amaçları ”ödünç para bulmak” içindir. Devlet tahvillerine yatırım yapmak özel sektör borç senetlerine göre daha güvenlidir. Bu sektöre yatırım yapmak istiyorsanız detaylı bir mali inceleme yapmanız gerekir.

Tahvil Örnekleri

Değerli kağıtların üzerinde birçok şekil şartı aranır. Bunlar;

• Şirketin unvanı, konusu, merkezi, süresi,
• Ticaret sicili tescil numarası,
• Sahip olunan sermaye miktarı,
• Ana sözleşme zamanı ve bulunuyorsa yapılan değişiklikler,
• Şirket durumu,
• Önceden çıkarılmış değerli kağıt özellikleri (nominal değerleri, itfa edilip edilmediği, faiz oranları, vadesi gibi.)
• Çıkarılmaya ilişkin genel kurul kararının tescil ve ilan zamanı,
• Şirket mallarının herhangi bir neden ile rehin altında olup olmadığının garantisi,
• Yetkili taraflardan alınacak imzalar.

Örneğin, 1 yıl vadeli ve %10 faiz getirisi bulunan bir borç senedi olsun. Vade sonundaki fiyatı 1000 TL olacak şekilde anlaşılmıştır. Bunun ihraç fiyatı ortalama 910 TL olacaktır. 910 TL’ye ihraç edildiği anda vade sonunda piyasa faizlerinin ne olduğunu önemsemeden 1000 TL alacak elde etmiş olur. %10 faiz oranı değişmez, sabittir.

Eğer sabit faiz oranı yine %10 olan bir tahvil ile 1 yıllık mevduat faiz oranın da %10 olduğu bir durumda yatırımcı yatırım yapıp yapmamak arasında gidip gelir. Çünkü iki tarafında getirisi aynı olur.

Ancak piyasa faiz oranı %10’dan daha düşük bir seviyeye inerse bu yatırımcılar için cazip bir hale gelir. Piyasa faiz fiyatı daha yükseklere çıktığında ise sahibi yıl sonunda daha düşük bir gelir elde eder.

Tahvilin Özellikleri Nelerdir?

Bu borç senetlerinin önemli noktaları aşağıdakiler gibidir;

• Bunların faizi her ayın 1’i ve 15’i arasında ödenir.
• Vade tarihi borcun sona erdiği süre anlamına gelir.
• Borç senedi veren kişi alanlardan uzun dönem alacaklıdır.
• Şirket, devlet gibi kurumsal yapıların yabancı borç sermayesidir.
• Bu senedin sahibi kişi şirketin varlıklarından aktif tarafında yer alır ve başka hiçbir hakkı yoktur.
• Bunlar verdiği kurum hakkında yönetim hakkına sahip değildir.
• Şirketin elde ettiği kardan tahvil sahibine faiz ödemesi yapılır.
• Tahvil veren kişiye borç tamamen ödendi ise tahvil sahibi kurumsal yapı üzerinde hiçbir alacak ve mal varlığı hakkı talep edemez.
• Borç senetlerinin bir vadesi bulunur. Bu vade sonunda hukuki işlem adı altında hiçbir alacak ve borçlu ilişkisi kalmaz. İki taraf arasındaki ilişki biter.
• Bunlar genellikle sabit faiz oranı ile belirlendiği için getirisi sabit ve açıktır. Ama değişken faiz oranı ile düzenlenen faizlerde bulunur.
• Faiz oranlarında değişim sadece ekonomik şartların değişmesi ile gerçekleşir ve mevzuat değişikliği gereklidir.
• Mevzuatta olmak şartı ile itibari değerinin altında bir değer ile yani iskontolu olarak satımı yapılabilir.
• Değerli kağıtların kamu tüzel kişiliğine sahip makamlar tarafından da çıkarılması mümkündür.
• Bir itfa planı varsa yani borcu azar azar ödeme konusunda bir anlaşma yapıldıysa buna uyulabilir.