İşçi İhtarname Örneği – İşçi Fesih İhbarnamesi

Günümüzde küçük ya da büyük ölçekli tüm işletme ve şirketlerin personelleri ile işverenleri arasındaki yasal bağ iş akdi adı verilen bir çeşit sözleşme ile sağlanıyor. İş akdi; yapılacak işin niteliklerini, süresini, işçinin alacağı ödemeyi ve işveren tarafından talep edilen sorumlulukları içerdiği için iş ilişkilerinde hakların korunması için büyük önem taşır. Ancak bazı olağan dışı durumlarda taraflardan birisinin artık iş ortaklığının devam edemeyeceğine dair inancı güçlenirse yasal olarak sözleşmeden cayma hakkı tanınmıştır. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına göre, böyle bir durum söz konusu ise sözleşmeyi feshetmek isteyen taraf karşı tarafa bunu resmi kanallarla bildirmek zorundadır. Aksi takdirde ilk aşamada sözleşmede kabul ettiği sorumlulukları üstlenmeye devam ediyor sayılır. Bu yolda izlenmesi gereken yasal yol ise noter aracılığıyla tarafların birbirlerine göndermesi gereken ihbarname ve ihtarnamelerdir. Eğer iş akdinin feshedilmesini isteyen taraf işveren ise işçiye “ihbarname”, işçi ise işverene “ihtarname” yollamalıdır.

İşten Çıkarma İhbarnamesi

Tarafların iş akdinde kabul ettiği sorumluluklara uymamaları iş akdinin feshine imkan verse de İş Kanunu ile bu hakkın kullanılması için bazı sınırlamalar getirilmiştir. İşveren her türlü hoşuna gitmeyen davranış için işçinin sözleşmesini feshedemez. Kanuna göre işçinin işverene fesih hakkı doğurabilecek hareketleri şunlardır:

İşçinin Yeterliliği

İşçinin başta anlaşılan işi yapmak için yeterli olmadığının anlaşılması işverenin iş akdini feshetmesi için bir hak doğurur. Bu yetersizlik işçinin iş tanımındaki makineleri kullanamıyor olması, sık sık hasta olması, iş yerinde ham madde olarak kullanılan ürünlere alerjisi olması gibi fiziksel sorunlardan da, işçinin zihinsel olarak kendini göreve verememesinden de kaynaklanabilir.

İşçinin Genel Davranışları

İşçinin yalnızca işin yapılmasına engel olan mesleki yetersizliği değil, genel olarak davranışları iş yerinin huzurunu kaçıracak sorunlara sebep olması, iş yerindeki hiyerarşiyi tanımaması ya da saygısız davranışlarda bulunması işverenin iş akdini sonlandırmasını yasal olarak haklı çıkarır.

İşletmenin Gerekliliklerinden

Ekonomik kriz, savaş, siyasi sorunlar vb. dolayısıyla aslında işçinin kendisinden kaynaklanmayan problemlerden dolayı iş akdi feshedilebilir. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde küçülmeye giden işletmelerin sahipleri bu maddeye dayanarak bazı çalışanların işine son verebilirler.

İş Yerinin Gerekliliklerinden

Çalışma yerinin taşınması ya da kapanması gibi sıkıntılardan dolayı işveren iş akdini feshedebilir.

İşin Gerekliliklerinden

Teknolojik gelişmeler vb. dolayısıyla işin doğasının değişmesi ya da kaybolması gibi sebeplerden dolayı sözleşme tek taraflı feshedilebilir. Örneğin fabrikalarda eskiden insan eliyle yapılan birçok iş bugün makineler tarafından yapılmaktadır. Böyle bir durumda işçilerin iş akdinin feshedilmesi işin gerekliliğinden doğmuş sayılabilir.

Yukarıdaki sebeplerden birine dayanarak işçisiyle olan akdini feshetmek isteyen işverenin yapması gereken şey bir noter ihbarname örneği hazırlayarak yasal kanallardan işçiye iletmesidir. Aşağıda bir örneğini görebileceğiniz ihbarnamenin işçinin eline ulaşması yeterlidir, kabul etmesi gibi bir gereklilik söz konusu değildir. Elbette ihbarnameyi gönderdikten hemen sonra işçinin işten çıkarılması mümkün değildir. Yasalar tarafından belirlenen ihbar süresi dolduktan sonra işveren işçinin işten çıkarılma işlemlerini tamamlayabilir.

İş akdinin işveren tarafından feshi için ihbarname örneği aşağıdaki gibidir:

İhbar Süresi

• Toplam çalışma süresi 6 aydan az işçiler için 2 hafta
• 6 ay ile 1.5 yıldır çalışan işçiler için 4 hafta
• 1,5-3 yıldır çalışan işçiler için 6 hafta
• Toplam çalışma süresi 3 seneyi geçen işçiler için 8 hafta

Bu ihbarname süreleri yukarıda belirttiğimiz sebeplerden dolayı işten çıkarılan işçiler için geçerlidir. Yasalar tarafından nispeten ağır bulunan kusurları işleyen işçiler için işverenlerin ihbarname süresini beklemesine gerek yoktur, noterden ihbarnameyi gönderdikten hemen sonra işçi işten çıkartılabilir. Bu kusurlar şu şekilde belirlenmiştir:

• İşçinin bulaşıcı bir hastalığa tutulması
• Ahlak ve iyi niyet çerçevesinden çıkan küfür, dolandırıcılık vb. davranışları
• Diğer işçilere ya da işverene karşı taciz, hakaret, zorbalık
• İş yerinin demirbaşlarını kötü kullanması
• İzin almaksızın üst üste 3 günden fazla devamsızlık yapılması
• Herhangi bir suçtan dolayı gözaltına alınması
• İş yerinde uyuşturucu madde ya da alkol kullanması
• İşe alım sürecinde yalan beyanda bulunduğunun tespit edilmesi

Tıpkı işverenin iş akdini feshinde olduğu gibi işçinin iş akdini feshinde de ihbar süresi bulunmaktadır. Aynı sınıflandırmanın geçerli olduğu ihbar süresi yasada belirtilen bazı durumlarda geçerli değildir. Aşağıdaki durumlardan biri söz konusuysa işçinin işçi fesih ihtarname örneğini işverene gönderdikten sonra iş yerinde kalması için bir sebep yoktur.

• İş şartlarından ya da ortamından doğan sağlık sorunlarının oluşmaya başlaması
• İş yerinde ahlak kurallarının dışında davranılması
• İşverenin işçiye davranışlarında taciz, hakaret, zorbalık olması
• İş sözleşmesinde belirtilen işler dışında işler yaptırılması
• İşçinin ücretinin ödenmemesi

İşçinin İş Akdini Feshi İhtarnamesi

İş akdi iki taraflı bir sözleşme olduğu için elbette feshetme hakkı sadece işverene verilmemiştir. İşçi de iş akdinde belirtilen sorumlulukları artık üstlenmek istemezse yahut işverenin davranışlarından vs. oluşan bir anlaşmazlıktan dolayı iş akdini bitirme hakkına sahiptir.

İş akdinin işveren tarafından feshedilmesinin aksine işçi tarafından feshedilmesinde yalnızca bildirim yeterli değildir. Çünkü ülkemizin yasaları kapsamında işçiler kıdem tazminatlarını sadece işten çıkarılmaları halinde alabiliyorlar. Eğer işveren tarafından fesih ihtarnamesi kabul edilmezse ya da işlenmezse işçi tazminatını alamayabilir. Tek taraflı fesih ihtarnamesinin noter onaylı olması bu açıdan büyük önem arz ediyor çünkü ihtarnamede ücret talep eden işçinin bunu yasal kayıt altında tutması ilerleyen zamanlardaki sıkıntılarda lehine olacaktır. İhtarnamenin hazırlanıp noter aracılığıyla gönderilmesine rağmen işveren tarafından gerekli işlemler tamamlanmadıysa işçiler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurabilirler.

İş akdinin her iki taraf tarafından feshedilmesi halinde de ihtarname ve ihbarnamelere yazılan iddiaların kanıtlanma zorunluluğu vardır. Örneğin işçisinin iş yerinde taciz ya da zorbalık yaptığını iddia edip iş akdini fesheden işveren bu iddiasını kanıtlamalıdır, yahut üç gün üzerindeki habersiz devamsızlıklarını tutanakla kanıtlamalıdır. Aynı şekilde iş akdini feshetmek isteyen işçi örneğin ücretinin ödenmediğini hesap dökümleri ile kanıtlamalıdır.

Eğer herhangi bir iletişimsizlik yüzünden taraflar arasında anlaşmaya varılamazsa, ihtarname ve ihbarnamelerle de çözülemeyen bir durum varsa taraflar meseleyi yargıya taşımak yerine İŞKUR’a başvurabilir. İŞKUR uzmanları tarafından bu tür çözümlenemeyen meseleler için ücretsiz arabuluculuk servisi sağlanmaktadır.

İş akdinin işçi tarafından feshi için ihtarname örneği aşağıdaki gibidir:

İ