Askere Gidenler Tazminat Alabilir mi?

Türkiye’de her erkek vatan borcu gereği askerliğini yapmak zorundadır. Askere gidenlerin bir kısmı iş hayatına askere gitmeden önce başladığı için bu görev iş hayatlarını da yakından ilgilendiriyor.

Askerlik Görevine Başlayanlar Tazminat Alabilir mi?

Erkeklerin, askerlik zamanı geldiğinde çalıştığı kurum veya kuruluşta işvereni ile konuşup, bu sürecin nasıl işleyeceğini öğrenmesi ve belirlemesi gerekir. Askerlik zamanı gelen kişinin tek taraflı olarak iş sözleşmesini sürdürme hakkı yoktur. Genelde çoğu işveren, çalıştırdığı kişilerin hem emeğinin boşa harcanmaması hem de çalışanını kaybetmek istememesi üzerine yapmış oldukları iş sözleşmesini çalışan, askere gitse de sürdürmeyi tercih ediyor.

İşverenler, çalışanının iş sözleşmesini sürdürmesi durumunda ise kıdem tazminatı ödemek zorunda kalıyor. Kıdem tazminatı ile ilgili düzenlemelerin olduğu 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre;

Çalıştığı iş yerinde en az 1 yıl süre ile çalışan erkek işçilerde, muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş akitlerini feshedenlere, askere giderken tazminat ödenir.

Bunun için işçi askere gitmeden önce çalıştığı yere askere gideceğine dair sülüslerini verip, askere gideceğini ve kıdem tazminatını istediğini beyan etmelidir. Ancak, işçi askere giderken tazminat almayı istemez ise asker dönüşü aynı iş yerinde işe başladığında, kıdem süresi birleştirilir. Ama askere giderken kıdem tazminatı almamak, dönüşte o iş yerinde işe başlamayı garanti etmez.

Askere gidecek olan işçi, kurumu tarafından SGK’ya 12 koduyla bildirilmek durumundadır.

Ayrıca askere gidecek olan işçi, iş sözleşmesini kendisi sonlandırdığı için çalıştığı iş yerinden ihbar tazminatı alamaz. Alacağı tek askerlik tazminatı kıdem olarak belirlenmiştir.

Yargı Kararı Gereği;

• Muvazzaf askerlik nedeniyle iş sözleşmesi feshedilen askere kıdem tazminatı ödendiğinde askerlikten önceki süre için ikinci defa kıdem tazminatı ödenemez. Aksi takdirde işveren için ceza-i yaptırım uygulanır.
• Askerden terhis olan kişi, aldığı kıdem tazminatını eski çalıştığı yere iade ederse önceki ve sonraki dönemin kıdemini birleştirmiş olmaz. Çalıştığı yerde yeni bir sayfa açarak işine başlamış olur.

Basın Sözleşmesi Bulunan İşçi Askere Giderken Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

5953 sayılı Basın İş Kanunu gereğince çalışanlarda ise durum normalinden farklıdır. Askere giden ve basın sözleşmesi bulunan işçi kıdem tazminatı isteyemez fakat askerde olduğu süre boyunca iş yeri tarafından her ay yarım maaşı ödenmek zorundadır.

Bedelli Askerlik Yapan İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

Bedelli askerlik yapacak olan işçi askere gitmeyeceği için askerlik tazminatı alamaz. Bedelli askerlik için ödediği parayla zaten askerlik hizmetini yerine getirmiş olacaktır. Bu durumda kişinin işten ayrılmasını gerektirecek hiçbir sebep bulunmamaktadır.

Terhis Olan Asker İşsizlik Sigortasından Yararlanabilir Mi?

Kişi terhis olduktan sonraki süreçte işsizlik sigortasından faydalanabilir. Ancak bazı şartları sağlıyor olması gerekiyor. Aşağıda belirtilen şartları sağladığı takdirde işsizlik maaşı için hak kazanabilir.

• İşten ayrılmadan önceki son 3 yılda en az 600 gün priminin olması
• Bu primlerin işten ayrılmadan son 120 gününün kesintisiz olması,
• İş sözleşmesinin feshedildiği tarih ile askere gidilen tarih arasındaki sürenin 90 günü geçmemiş olması gerekir.
• Askerin işsizlik maaşı alabilmesi için terhis olduğu günden itibaren 30 günlük süre içerisinde işsizlik maaşına başvurması gerekir. Eğer asker, 30 günü geçirirse işsizlik maaşı için hak kazanacağı süreden düşülür.

Özetle; Askere giden kişi, işsizlik maaşını askerdeyken değil, terhis olduktan sonra alabilecektir.

Askere Gidenlerin Sigorta Durumu

SSK kapsamında çalışan işçi, askere gitmek için işten ayrılırsa sigortası sona erer. Çalıştığı iş yerindeki işveren, askere giden işçi adına SGK bildirimi yapamaz ve prim ödeyemez. Yapıldığı takdirde SGK bunu iptal eder. Ancak kanun, askerliğini yapan sigortalılara askerde olduğu süreyi borçlanabileceklerini belirtmiştir.

Askere giden işçilerin sigortalarının sona ermesi gibi Genel Sağlık Sigortaları da sona ermektedir. Askere giden kişinin sigortasına bağlı olan kişiler de askerlik süresi boyunca bu hizmetten yararlanamazlar. Askerin bakmakla yükümlü olduğu kişiler gelir testi yaptırdıktan sonra kendi adlarına primlerini öder ya da ödemese bile SGK tarafından genel sağlık sigortası kapsamında sağlı hizmetlerinden yararlandırılır.